وقتی اطرافیان می‌گویند شما باید به مشاور کودک سر برزنید، واکنش‌تان چیست؟ اخم هایتان درهم می‌رود و می‌گویید: «خودم بلدم با بچم چیکار کنم.»؟ یا اینکه در دریای فکرتان غرق می‌شوید.
باور کنید کسی قرار نیست شما را محکوم کند به اینکه مادر یا پدر خوبی نیستید.
در این مقاله 5 دلیلی که ممکن است به مشاور کودک نیاز داشته باشید را برایتان بیان می‌کنم.
نویسنده: زهرا خسروآبادی
1_ دوره و زمانه عوض شده است!
قدیم‌ترها اگر با فرزندمان به مشکل می‌خوردیم، تلفن را بر می‌داشتیم و از مادر و مادربزرگ و دوستان نزدیک می‌پرسیدیم که: «دارد دیوانه‌ام می‌کند! چه کنم؟». آنها هم سبک تربیتی خودشان را ورق می‌زدند و یک راهکار مادرانه تحویلمان می‌دادند. یا در مستقل‌ترین حالت، چهارتا کتاب تربیتی را می‌خواندیم؛ اما امروز چطور؟
چرا امروزه کتاب‌ها و کارگاه‌ها، به تنهایی پاسخگوی چالش‌های ما نیستند؟
پاسخش این است که دیگر دوره و زمانه عوض شده! خیلی وقت است دورۀ سنگ گذاشتن در بشقاب کودکی که غذا نمی‌خورد و حتی تنبیه کردن بچه‌هایی که کار غلط انجام داده‌اند، تمام شده است.
هنوز هم سر اینکه مثلاً فرزندمان حرف گوش نمی کند یا با خواهر و برادر کوچک ترش ناسازگار است چالش داریم. یا بحث از پوشک گرفتن و از شیر گرفتن هنوز هم برای ما پرچالش است؛ دلیلش این است که جامعۀ امروز و اقتضائات آن زیر و رو شده و به تبع آن خواسته‌ها و افق نگاه کودک و نوجوان رنگ عوض کرده. پس نمی‌توان توقع داشت راهکارها و روش‌های سابق، به اندازه گذشته کارایی لازم را داشته باشند. امام علی (ع) من باب این موضوع و لزوم تربیت فرزندان می‌فرمایند:
«فرزندانتان را به انجام آداب خودتان وا ندارید؛ زیرا آنان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده‌اند.»
توصیۀ ما هم این است که در این زمینه به مشاوری متخصص و با تجربه سربزنید که هم نگاه شما را بشناسد و هم با جهان کودک امروزی آشنا باشد.
2- زمان منتظر متخصص شدن ما نمی‌ماند!
اگر گمان کرده‌اید زمان منتظر می‌ماند تا تمام فوتوفنهای تربیتی و زیر و بم زمانۀ کودکتان را بشناسید، باید بگوییم سخت در اشتباهید!
چشم بر هم بزنیم فرزندمان قله‌های مهد و دبستان و دبیرستان را درنوردیده و روز به روز مسائل و چالش ها و خواسته‌هایش پا به پای او قد می کشند؛ اما علم و آگاهی ما چطور؟ مگر تا کجا می‌توانیم یک والد همه چیز تمام شویم که راه حل تمام مشکلات فرزندش را از بر شود؟ راستش را بخواهید زمان‌مان اندک و ظرف توانایی و تجربۀ ما محدود است.
پس اگر برای یادگیری زبان به یک مدرس حرفه‌ای سر می‌زنیم، یا برای بهبود معده درد به یک پزشک حاذق؛ آیا بهتر نیست برای چاله‌های تربیتی به متخصص حوزه کودک مراجعه کنیم؟
3- کودکان منحصر به فرد یا خاص؟! مسئله این است.
ممکن است برای شما هم اتفاق افتاده باشد که نشانه‌های خاصی در کودکتان ببینید. مثلا گریه‌های بی‌امان و اضطراب شدید داشته باشد.
معمولا در چنین مواقعی چه کار می کنید؟
نادیده می‌گیرید و رد می‌شوید؟ عالم و آدم را خبر می‌کنید که فرزندتان دارد از دست می‌رود؟ یا تلاش می‌کنید تا ریشه و راهکار حل آن ها را پیدا کنید؟ اگر از آن دسته والدینی هستید که روش سوم را سرلوحه مسیر تربیت فرزند، قرار داده‌اید به شما تبریک می گویم!
خیلی وقت‌ها متوجه می‌شویم رفتارها یا علائمی در فرزندمان وجود دارد که انگار با سایر کودکان متفاوت است. نه حساسیت بیش از حد درست است، نه بی‌توجهی و بیخیالی صرف! بپذیریم که هر کودکی با دیگری متفاوت است؛ چون زادۀ مادر و پدری منحصر به فرد است. اصلاً گاهی اوقات شرایط خانه و روش تربیتیِ ما باعث بروز اختلال‌های رفتاری می‌شود.
گاهی لازم است یک نفر خارج از گود فرزندپروری ما، با عینک تخصص، مسیر تربیتی و کودک ما را ارزیابی کند. آن وقت می‌تواند چراغ‌هایی را برایمان روشن کند که هرگز به وجود و تاثیر آنها واقف نبودیم.
4- وقت آن رسیده که قالب هایتان را بشکنید!
در مقالۀ قالب ذهنی‌ات را بشکن هر چیزی که مربوط به قالب‌های ذهنی است را توضیح دادیم. به طور خلاصه‌وار، در کتاب علیه تربیت فرزند، آلیسون کوپنیک به نکته مهمی اشاره می‌کند:«اگر هر نسل به صورت برده‌وار و کورکورانه دقیقا آنچه را که نسل پیش انجام می‌داده تکرار می‌کرد، ما هرگز هیچ پیشرفتی نمی‌کردیم.»
ما با القای قالب‌های خودمان به فرزندمان، مسیر تکاملش را مختل می‌کنیم. نتیجه این می‌شود که خواه ناخواه فرصت تجربه و جرئت قدم برداشتن در مسیرهای سخت زندگی را از او سلب می‌کنیم. البته از یک جایی به بعد کودکمان عینک ما را پس می‌زند و می‌خواهد عینک رنگی و جدید خودش را جایگزین کند. در این مرحله مقاومت و جنگیدن جواب نمی‌دهد و باید سراغ کسی در خارج از دایرۀ خانوادۀ خودمان برویم و از او مشورت بگیریم.
5- گاهی فقط لازم است بدانی که تو تنها نیستی!
این روزها با سیل محتواهای آموزشی و تربیتی محاصره شده‌ایم که ما را نسبت کوچکترین رفتارهای فرزندمان حساس کرده‌اند. مدام با خودمان می‌گوییم :«نکنه بچم اختلال خاصی داشته باشه؟» درحالی که ممکن است خیلی از این مسائل طبیعی باشد. خیلی از بچه‌ها مادر و پدرشان را کچل کرده‌اند از بس که به آنها وابستگی بیش از حد دارند.
شما فقط گوشۀ زندگی خودتان نشسته‌اید و فرزندتان را می بینید که هر روز یک ماجرا و رفتار عجیب نشان می‌دهد. در حالی که هزاران هزار کودک مثل دلبند شما و هزاران والد مثل خوتان در این دنیا مشکلاتی شبیه به شما را تجربه می کنند.
مراجعه به مشاور کودک، به شما کمک می‌کند که پنجره نگاهتان باز شود و بدانید تنها کسی نیستید که در مسیر تربیت مستاصل شده‌اید. این را مشاور به شما خواهد گفت؛ چون روزهای بسیاری را با والدینی مثل شما سپری کرده و می‌داند مسئله آنقدرها هم که فکر می‌کنید حاد و دشوار نیست.
جمع‌بندی
اگر روزی احساس کردید نیاز دارید فرزندتان و زمانه‌اش را بهتر بشناسید و متوجه شدید جای مشاور کودک، در مسیر تربیت کودکتان خالیست، می‌توانید روی مشاورین کودک کارآزموده و مجربی حساب باز کنید. مشاورینِ ما مسائل و چالش‌هایتان را در بستر فرهنگ و خانوادۀ خودتان بررسی می کنند. کسانی که رسالتشان یاری همدلانه و روشن کردن چراغی در مسیر تربیت و والدگری شماست.
