بهترین سن جدا کردن محل خواب کودک، چه سنی است؟
یکی از مهم‌ترین مسائل تربیتی کودکان، سن جدا کردن محل خواب از مادر و مستقل شدنش هنگام خوابیدن است. نظرات متفاوتی بین روانشناسان و کارشناسان تربیتی در این زمینه وجود دارد. بعضی‌ها بر این عقیده هستند که کودک باید از شش ماهگی جدا شود تا در آینده عادت نکند؛ اما بهترین سن برای جدا کردن محل خواب کودک، حدود چهارسالگی است.
شما می‌توانید راهکار‌های استقلال کودک را در کارگاه مجازی استقلال کودک ببینید.
دلیل اول؛ بحران هایی که کودک با آن روبه رو می شود:
بحران اول، از شیر گرفتن است که کودک بین 22 تا 24 ماهگی یعنی حدود دو سالگی با آن رو‌به‌رو خواهد شد.
بحران دوم از پوشک گرفتن کودکان است؛ که حدود سه سالگی زمانش است.
آخرین بحران، مسالۀ مستقل شدن در خوابیدن است.
کودک توانایی مدیریت این بحران‌ها را باهم ندارد. باید هرکدام را به موقع و تدریجی انجام داد.
دلیل دوم؛ درک کودک از مفهوم اجازه گرفتن چیست؟
خدا می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ الَّذینَ … وَ اللَّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ»
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، باید کسانی که برده ملکی شمااند و کسانی از شما که به حد بلوغ نرسیده‌اند (هنگام ورود به مسکن شخصی شما) سه بار (در سه وقت) اجازه بگیرند (و سر زده وارد نشوند) ، قبل از نماز صبح و هنگام ظهر که لباس های خود را وا می‌نهید و پس از نماز عشا که (این اوقات) سه وقت خلوت شماست، گذشته از این (سه وقت) بر شما و بر آنها گناهی نیست (که بدون اجازه وارد شوند؛ زیرا) آنها پیوسته به دور شما می‌چرخند (یا شما با یکدیگر کار و رفت‌و‌آمد دارید و طلبیدن اذن مشکل است). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند. و خداوند دانا و مصلحت‌دان است.
و چون کودکان شما به حد بلوغ رسیدند پس باید (در تمام اوقات وارد شدن) اجازه بخواهند چنان که کسانی که قبل از آنها (به سن بلوغ رسیده) بودند اجازه می‌خواستند.
خداوند در آیات 58 و 59 سوره ی نور، توصیه می‌کند که فرزندان در زمان‌های خاصی به هنگام ورود به اتاق والدین از آنها اجازه بگیرند.
می توانید در مورد اجازه گرفتن کودک از پدر و مادر، بیشتر بخوانید.
دلیل سوم؛ مراحل خواب کودک
روانشناسان می‌گویند خواب كودك دو مرحله دارد: مرحله سبک و عميق. در مرحله سبک، چشم حركت REM دارد و نيمه بسته است. بدن پيچ و تاب می‌خورد و حركات تنفسی كودک نامنظم است. در مرحله عميق، بدن آرام و تنفس، منظم است و دست‌ها و پاها در دو طرف بدن رها می‌شود.
80 درصد خواب كودكان سبک است و تا 3 سالگی 80 درصد خواب عميق می‌شود. اين پديده از الطاف اللهی است تا كودک درخواب سبک بتواند در برابر سرما، گرسنگی، گرفتگی بينی و قطع تنفس عكس العمل نشان دهد.
كوكان، دائم از مرحله خواب سبک به عميق و برعكس در حال تغييرند. اين تغيير دائم دفعات بيداری و نتيجه دفعات زمان آسيب پذيری را بيشتر می‌كند.
وجود مادر کنار کودک، می‌تواند خواب سبک را به خواب عمیق همراه نوازش و لالایی تبدیل کند. در صورت عدم حضور مادر، انتقال به راحتی انجام نمی‌شود و كودک گریه می‌کند.
می‌توانید در مورد خواب و مراحل آن از نظر علمی، این مقاله را مطالعه کنید.
دلیل چهارم: پاسخ گویی به نیاز کودک
کودک منبع پاسخ‌گویی نیازهایش را اول مادر و در درجۀ بعدی، پدر می‌داند. از طرف دیگر نیازهای زیستی و روانی کودک باید برطرف شود. وقتی کودک هنگام شب تنهایی به اتاقش برود تا بخوابد، همین که مادرش با تاخیر برسد، استرس و اضطراب می‌گیرد. سن اضطراب جدایی کودک بین شش ماهگی تا حدود سه سالگی است و جدایی هنگام خواب می‌تواند این مشکلات را بیشتر کند.
مگر حدیث نداریم که کودک باید جدا خوابانده شود؟
پیامبر اکرم (صلی‌الله) فرموده‌اند: «سوگند به کسی که جانم در دست اوست؛ اگر کسی با همسرش درآمیزد و در اتاق کودکی بیدار باشد که آنان را ببیند و سخن گفتن و صدای نفس‌شان را بشنود، هرگز رستگار نمی‌شود. اگر پسر باشد، مردی زناکار و اگر دختر باشد، زنی زناکار می‌شود.»
در روایات زیادی، تاکیده شده کودک از هر عمل جنسی دور باشد. این به معنی جدا کردن محل خواب نیست. پدر و مادر با تغییر موقعیت خود می‌توانند روابط خود را داشته باشند و موقع خواب کنار کودک باشند.
راهکار جداکردن محل خواب کودک کدام است؟
- اتاق را برای کودکتان جذاب کنید. انتخاب رنگ و مدل تخت را برعهدۀ کودک بگذارید.
- اجازه دهید کودک تخت یا محل خوابش را خودش انتخاب کند.
- می‌توانید همراه کودک به بازار بروید، پارچه بخرید و با همکاری فرزندتان ملحفه و روبالشتی بدوزید.
- چراغ کوچکی را در اتاق هنگام خواب، روشن بگذارید.
- در شب‌های اول کنارش باشید. کتاب و قصه بخوانید. فقط به کودکتان گوشزد کنید که زمانیکه خوابش ببرد، شما به تخت خودتان می‌روید.
- در بعضی از شب‌ها همگی باهم در هال بخوابید.
بحث‌های مفصل‌تر در مورد استقلال کودک را می‌توانید در مقالۀ استقلال کودک مطالعه کنید.
سلام و ادب
ممنون از مقاله خوبتون.
پسرم ۷ سال و شش ماهشه و جدیدا زیاد و هرشب درخواست میکنه در حال کنار هم و سه تایی بخوابیم.
هر چقدر هم که به درخواستش توجه کنیم بیشتر میشه.
به قدری که ساعت خواب رو برای ما بغرنج کرده……چکار کنیم؟
سلام و ادب
ممنون از مقاله خوبتون.
پسرم ۷ سال و شش ماهشه و جدیدا زیاد و هرشب درخواست میکنه در حال کنار هم و سه تایی بخوابیم.
هر چقدر هم که به درخواستش توجه کنیم بیشتر میشه.
به قدری که ساعت خواب رو برای ما بغرنج کرده……چکار کنیم؟
سلام وقتتون بخیر
گاهی این وابستگی ها به خاطر دلایلی مثل ورود نوزاد جدید، تغییر خانه، تغییر مدرسه و یا عواملی که برای کودک اضطراب زاست می باشد. که به صورت مقطعی است و بهتر است یک مدت به درخواستش پاسخ مثبت بدین و مدتی سه تایی کنار هم بخوابین. اگه هیچ کدام از این دلایل نبود باید ریشه ی مساله را پیدا کنید که به شما استفاده از مشاوره تلفنی راهچه رو پیشنهاد میدیم.