حل مشکلات
پایه چهارم دبستان
به سبک چمرانی ها
مقدمه
در این نوشته به موضوع مهم مشکلات کلاس چهارم می پردازیم. در تغییر پایه ی بچه ها از سوم به چهارم و افزایش حجم کتاب های درسی، مشکلاتی برای کلاس چهارم پیش می آید. معلم کلاس چهارم و خانواده ها باید مواردی را در نظر بگیرند که در ادامه به آن می پردازیم.
برای استفاده از کوله بار تجربه مربیان چمرانی می توانید به کارگاه های یک کوله تجربه ی معلمان چمرانی موجود در سایت کاچی (محصولات چمرانی ها) به طور مثال یک کوله تجربه مربیان چهارم دبستان مراجعه کنید.
مشکلات کلاس چهارم و تئوری شدن درس ها
در دوره ی اول خیلی از مباحث درسی در قالب آزمایش هستند و بچه ها به طور ملموس با آن ها درگیر می شوند. اما در دوره ی دوم مفاهیم گسترده تر شده و نمی توانیم مباحث را خیلی ملموس آموزش دهیم. در تغییر پایه سوم به چهارم حجم مطالب درسی زیاد می شود. مثلاً کتاب اجتماعی در پایه ی سوم مطالب ملموسی در مورد مفاهیم تعاملی و اجتماعی دارد. اما در پایه ی چهارم، تاریخ و جغرافیا هم به اجتماعی اضافه می شود.
راه حل مشکلات کلاس چهارم با فعایت های جانبی
ما باید در مواجهه با مشکلات کلاس چهارم، برای آموزش کتاب های درسی قدم به قدم با بچه ها پیش رویم. مستقیم گویی نکنیم. باید در شروع مباحث درسی، جذابیت هایی ایجاد کنیم. مثلاً در درس علوم، اول سال یک دفتر پژوهش درست کردیم و هرکس روی جلدش هر شکلی دوست داشت کشید.
در مورد درس اجتماعی، در شروع درس تاریخ موزه ی ایران باستان رفتیم. یا مثلاً آسمان نما رفتیم. بچه ها با سیاره های مختلف آشنا شدند. برای هر سیاره یک کارت درست کردند. اطلاعات هر سیاره را روی کارت ها نوشتند و عکس آن سیاره را کشیدند. هرکس سرکلاس در مورد یک سیاره توضیح داد.
در درس تاریخ، بچه ها باید در کلاس ارائه داشته باشند و در کنارش کتاب خانه هم می‌روند. در مورد مبحث تاریخی موردنظر اطلاعات جمع می کنند. ما به آن ها گفتیم حتی می توانند لباس شهری که در موردش ارائه دارند بپوشند و یا یک فیلم آفلاین یا پاورپوینت ساده بسازند.
برای حل مشکلات پایه چهارم در درس ریاضی از بازی استفاده کردیم. مثلاً در جدول ضرب با بازی با بچه ها مرور کردیم. توپی را دست بچه ها دادیم و آن ها شعر می خواندند و توپ می چرخید و دست هرکس می ماند باید جدول ضرب را جواب می داد.
برای استفاده از تجربه های چندین ساله ی تیم چمرانی ها در قالب کارگاه ها و ایبوک های آموزشی و تربیتی، می توانید به سایت کاچی (محصولات چمرانی) مراجعه کنید. برای نمونه در لینک زیر می توانید ایده های چمرانی ها برای پایه چهارم ابتدایی را مشاهده کنید.
ایده های چمرانی برای درس های علوم و اجتماعی چهارم
حل مشکلات پایه چهارم از راه مسئولیت پذیری
دو موضوع مسئولیت پذیری و ایجاد تعاملات فردی با بچه ها اهمیت زیادی دارند. در بحث مسئولیت پذیری، در دوره ی اول بچه هادر مواردی کمک می کنند اما برنامه ی ثابتی نداریم. در پایه ی چهارم، یک کار چالش برانگیز را برای بچه ها شروع کردیم و آن موضوعی به نام چمیاری بود. چمیار یک زنگ در هفته به کلاس های مختلف می رود و مسئولیت قبول می کند. گاهی در پروژه ها به خاله ها کمک می کند. گاهی در آشپزخانه و شستن ظرف ها کمک می کند. در ابتدا بچه ها می گفتند چرا باید این زنگ را داشته باشیم؟ ما در مورد این که باید به دیگران کمک کنیم و مسئولیت پذیر باشیم با آن ها حرف زدیم. به خاله هایی که بچه ها به آن ها کرده بودند گفتیم در آخر کار یک نامه برای بچه ها بنویسند و از آن ها تشکر کنند. در کنار آن به خانواده ها گفتیم که کم کم در هفته به بچه ها یک سری مسئولیت های انتخابی بدهند و در ادامه به آن ها مسئولیت ثابت و متداوم دهند.
حل مشکلات پایه چهارم از راه تعامل با بچه ها
تعامل با بچه ها در این دوره خیلی مهم می شود. کنار مسئولیت پذیری، تعامل فردی با بچه ها هم باید شکل دهیم. باید یک سری گفت و گوها و مدل گفت و گو و فکر کردن را به بچه ها یاد دهیم. یاد بدهیم مسائل را از زاویه های مختلف ببینند. مثلاً روشی به نام شش کلاه تفکر هست که به بچه ها کمک می کند احساساتشان را نسبت به یک موضوع از زوایای مختلف بیان کنند. یکی نکات منفی و یکی نکات مثبت و یکی چیزی که در مورد این موضوع اذیتش می کند را میگ وید. یکی صحبت های بچه ها را جمع بندی می کند. یکی راه حل می دهد.
حل مشکلات پایه چهارم از راه جلسات فردی
موضوع مهم دیگر گذاشتن وقت فردی برای بچه ها است. به بچه ها توضیح دهیم این که دارم با یک نفر به صورت فردی صحبت می کنم به این معنا نیست که دعوایش می کنم یا وقت جداگانه برایش می گذارم. ما عنوانش را جلسات فردی با بچه ها گذاشتیم. قرار شد بچه ها در جلسات در این مورد این موضوعات صحبت کنند. که چیزهایی که دوست دارند در کلاس انجام شود. یا چیزی که در کلاس آن ها را اذیت می کند یا فعالیتی که دوست دارند در کلاس انجام شود. این ویژه دیدن بچه ها، خیلی روی تعامل معلم و بچه ها تاثیر دارد.
حل مشکلات پایه چهارم و فرمان پذیری
یک مشکل دیگر بچه ها در پایه چهارم، بحث فرمان پذیری آن ها است. شاید یک جاهایی بلافاصله به حرف ما گوش ندهند و زیر بار یک سری از کارهایی نروند. توضیحات زیادی از ما بخواهند. موضوع تعامل سازنده که به آن اشاره شد، روی این فرمان پذیری خیلی تاثیر دارد.
حل مشکلات پایه چهارم با در نظر گرفتن تفاوت بچه ها در هوش
یک موضوع مهم دیگر این است که هوش های مختلف را در نظر بگیریم. برخی بچه ها تصویری و برخی دست ورز هستند. و باید مدل فعالیت هایمان را متناسب با هوش بچه ها در نظر بگیریم. من بارها دیدم وقتی فعالیت علوم را انجام می دهیم برخی بچه ها فورا یاد می گیرند. وقتی مشاهداتمان را در دفتر پژوهش می نویسیم آن دسته از بچه ها که دست ورز هستند و با نوشتن یاد می گیرند می گویند این بحث را بهتر یاد گرفتیم.
مشکلات پایه چهارم و آزمون
در دوره ی اول بچه ها را خیلی درگیر آزمون نمی کنیم و غیر مستقیم آن ها را ارزیابی می کنیم. اما در پایه ی چهارم وقتی استارت آزمون را زدیم بچه ها استرس گرفته بودند. ما با آن ها گفت و گو کردیم. به نظر شما به چه علتی آزمون می گیریم؟ این که بدانیم ایراد های ما کجاست و رفع کنیم. می توانیم در مورد مدل آزمون دادن و این که چه پرسش هایی از از این درس هایی که خواندیم می تواند مطرح شود با آن ها گفت و گو کنیم.
برای کسب اطلاعات دقیق تر درخصوص راه حل مشکلات پایه چهارم، ارائه زیر توسط خانم مرضیه جمالی، مربی پایه ی چهارم ادبستان شهید چمران را مشاهده کنید.
