به عنوان یک مادر تصمیم گرفتهاید کودکتان را از شیر بگیرید؟ از فوتوفنهای آن با خبر هستید؟ به تاثیرات روانی و جسمی آن روی خود و فرزندتان توجه کردهاید؟
نویسنده: اکرم نجفی
از شیر گرفتن نوزاد با کمترین چالش
از شیر گرفتن نوزاد مقولۀ پیچیدهای است که همۀ مادران درگیرش میشوند. خدای حکیم در قرآن برای شیردهی اهمیت زیادی قائل شده و از مادران خواسته، اگر توانش را دارند بین 21 الی 24 ماه، به نوزاد خود شیر بدهند. البته این عدد برای همه یکسان نیست. اگر مادر شرایط شیردهی نداشته باشد میتواند زودتر از این مدت این کار را انجام دهد. برعکس، اگر کودک شما مقاومت شدید دارد و مدت شیردهی بیشتر از ۲ سال شد اصلاً دچار استرس نشوید و با آرامش کودک را برای این جدایی آماده کنید. مطمئن باشید این میزان از مصرف زیادی آسیبی به نوزادتان وارد نمیکند. قبلاً هم گفتهایم که این قدم برای استقلال کودک مهم است. برای اینکه بدانید با چالشها چطور رفتار کنید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
از کجا شروع کنیم؟
از خودتان شروع کنید! فرآیند از شیر گرفتن هم باید از یک تصمیم قطعی شروع بشود. مادر باید به دور از احساسات منفی، عذاب وجدان و ترحم تصمیم بگیرد که میخواهد این جدایی را برای کودکش رقم بزند یا خیر.
ممکن است پزشک به دلایلی مثل بارداری مجدد، مصرف دارو، کم بودن یا کافی نبودن شیرمادر از شما بخواهد زودتر این کار را انجام بدهید. گاهی اوقات نیز ممکن است دلایل غیرپزشکی مثل بازگشت مادر به فعالیتهای اجتماعی، حرف اطرافیان و خسته شدن مادر علت این تصمیم باشد. به هر دلیلی بخواهید کودک را از شیر بگیرید باید مراحلی را طی کنید.
چه کارهایی برای از شیر گرفتن نوزاد انجام دهیم؟
-
مشورت گرفتن
مشورت گرفتن از یک یا دو مادر باتجربه که شیوهی تربیتیشان را قبول داریم میتواند به ما آگاهی خوبی بدهد. هرچند خلق و خوی بچهها و مادرها با هم متفاوت است و نمیشود برای هیچ کدام نسخهی ثابتی نوشت؛ اما این کار، کمک میکند بهترین راهکار را انتخاب کنیم. از پرسش و پاسخی که در سایت چمرانیها صورت گرفته هم میتوانید استفاده کنید.
-
عدم همزمانی با اتفاقات دیگر
اگر در حال جابهجایی منزل هستیم دست نگه داریم! قصد داریم به سفر طولانی برویم، فعلا این مرحله را شروع نکنیم! اگر مشغول گرفتن کودک از پوشک هستیم یا شرایط روحی مناسبی نداریم، بیخیال این مقوله شویم!
-
روند تدریجی از شیر گرفتن نوزاد
وقتی مادر، کودک را در آغوش میگیرد و شیر میدهد، درواقع همزمان با شیر، حس امنیت و آرامش را به نوزاد تزریق میکند. به کودکی که کمتر از دو سال در این دنیا زندگی کرده، حق بدهید نسبت به از دست دادن این لذت بیتاب شود و مقاومت کند.
8 راز طلایی برای از شیر گرفتن کودک
-
بازی کنید، بازی کنید، بازی کنید:
شغل اصلی بچهها بازی است. فرزندتان حوالی دو سالگی درحال خروج تدریجی از فضای نوزادی و ورود به دنیای خردسالی است. بهترین جایگزین برای نیاز کودک به درآغوش گرفته شدن و مکیدن، سرگرم شدن و بازی است.
-
پدرها را هم بازی بدهید:
هرچند حضور پدر در کنار کودک همیشه اهمیت دارد؛ اما در این ایام از واجبات است.
-
به فکر برنامه غذایی باشید:
احتمالاً خیلی زودتر، کودکتان را به اصطلاح غذاخور کردهاید و با انواع طعمها آشنایی دادهاید؛ اما سعی کنید از فرصت پسا شیرخوارگی استفاده کنید و او را به سمت خوراکی های سالم و مورد علاقهاش سوق بدهید.
-
به کودک اجازه بدهید خودش غذا بخورد:
نوزادان و کودکان زمانی از بازیکردن با غذا لذت میبرند. هرچند این بازی صبر زیاد شما را میطلبد؛ اما شک نکنید این صبر از آن دست صبرهاست که غوره را حلوا میکند. آمار نشان میدهد کودکانی که در خردسالی با آزادی و بدون فشار والدین غذا خوردند، در سالهای بعد کمتر دچار بدغذایی میشوند.
-
از وعدههای روزانه شروع کنید:
معمولاً بچهها به شیر در زمان شب و موقع خواب وابستگی بیشتری دارند. بهتر است شروعتان از روز باشد، نه شب. زمانی که احساس کردید جدایی کودک از شیر در طول روز موفقیتآمیز بود رفتهرفته شیر شب را هم قطع کنید. در این لینک راهکارهایی جهت قطع شیر شب بیان کردهایم.
-
دست پیش بگیرید پس نیفتید:
مادرها میدانند کودکشان با چه فواصلی از آنها طلب شیر میکند. باید هوشیار باشید و قبل از اینکه نوزادتان طلب شیر کند، خوراکی و یا نوشیدنی مورد علاقهاش را به او بدهید.
-
مصرف مایعات را جدی بگیرید:
شما باید تلاش کنید که آبمیوه، شیر پاستوریزه، شیرهی بادام یا هر مایعی که نوزادتان به آن اقبال نشان میدهد را در اختیارش قرار بدهید. مایعات حجم معده کودکتان را زود پر میکند و نیاز او به نوشیدن را نیز ارضا مینماید. درعینحال آب موردنیاز بدن کودکتان نیز تأمین میشود.
-
اگر شرایط روحی مناسبی ندارید دست نگه دارید:
همه مراحلی که در بالا مطرح شد مستلزم صبر و همت شماست. اگر از نظر روحی یا عاطفی توان بازی کردن با کودک، کثیفی بعد از غذا خوردنِ مستقل، شنیدن گریه و بهانه را ندارید، این کار را به زمانی مناسب موکول کنید.
روشهای آسیبزای از شیر گرفتن نوزاد
-
استفاده از روشهای خشونت آمیز ممنوع!
قطعاً شما هم بین خاطرات قدیمیها و (حتی بعضی از امروزیها) روشهای حیرتآوری برای از شیر گرفتن شنیدهاید. روشهایی مثل مخدوش یا تلخ و تند کردن پستان، کارهای منسوخ شده و آسیبزنندهای هستند.
-
تحقیر ممنوع!
«تو دیگه بزرگ شدی نینی نیستی!» یا «مثل بچهها شدی! اگه شیر بخوری مامان دوستت نداره!». این جملات تحقیرآمیز و شبیه آن خیلی فراتر از درک کودکان است و نتیجهای جز انزوا یا گستاخی ندارد. حتی اگر نوزاد به واسطه این جملات تحقیرآمیز از شیر کناره بگیرد، به خلوت خودش پرت میشود و به سرعت از واقعیت درونش فاصله میگیرد.
-
ترک کردن ممنوع!
این تصور که کودک با ندیدن مادر شیر خوردن را فراموش میکند، تصور کاملاً اشتباهی است. وقتی احساس گرسنگی دارید، آیا با ندیدن غذا احساس سیری میکنید؟ نوزادان با تمام وجود به مادرانشان نیاز دارد. ندیدن شما و فاصله گرفتن از او فقط اضطراب جدایی را در او تشدید میکند و ولع بودن با شما و به اصطلاح حس انتقام را در او قوت میبخشد.
نکاتی بعد از شیر گرفتن نوزاد
شرایط روحی
بعد از این مرحله از نظر روحی کمی احساس افسردگی خواهید کرد. با اینکه برای رسیدن به این ایام تلاش کردهاید؛ ولی دلتان برای مکیدنهای نوزادتان تنگ میشود. همچنین ممکن است با دیدن سرگردانی کودک برای شیر دچار عذاب وجدان شوید. اما باید با افکار منفی مبارزه کنید و خودتان را برای مراحل بعدی (بخوانید غول مرحلهی بعد) مثل از پوشک گرفتن و جدا کردن جای خواب و … آماده کنید.
شرایط جسمی
دردناک شدن سینه از مهمترین شکایتهای مادران بعد از شیردهی است. نگران این درد نباشید. مادامی که مادر شیردهی نداشته باشد غدد ترشح شیر نیز رفته رفته غیرفعال و شیرتان خشک میشود.
جمعبندی
نوزاد به دو منظور به سراغ شیر میآید؛ اول برای رفع نیاز جسمی و دوم رفع نیاز عاطفی. شما باید برای هر کدام از این دو نیاز جایگزینهایی در نظر بگیرید تا بتوانید این وابستگی را به مرور قطع کنید. در این مسیر صبر و حوصله فاکتور اول است. لطفا صبور باشید و در برابر بیتابیهای نوزادتان مقاومت کنید.