زندگی بدون عزت نفس مثل رانندگی با دست شکسته است.
نویسنده: فاطمه حاجی بیگی
مقدمه
عزت نفس موتور و محرک درونی ما انسانها برای حرکت و پیشروی به سمت اهداف و آرزوها است. این موتور نیاز به شارژ شدن دارد. با راه حلهایی ساده میشود برای تقویت عزت نفس اقدام کرد. این محرک درونی را نباید دست کم گرفت. در ادامه به راهکار های تقویت عزت نفس می پردازیم، با ما همراه باشید. برای دیدن مقدمات این موضوع به مقاله کمبود عزت نفس مراجعه کنید.
در مقاله زیر به موضوعات زیر میپردازیم:
- راهکارهای تقویت عزت نفس در بزرگسالان چیست؟
- چگونه بفهمیم کسی به ما حس ارزشمندی و عزت نفس میدهد؟
- چه پیشنهاداتی برای تقویت عزت نفس دانش آموزان بالای 7 سال وجود دارد؟
- معرفی کتاب
راهکارهای تقویت عزت نفس در بزرگسالان چیست؟
پذیرفتن:
اولین نکته در تقویت عزت نفس مفهومی است به نام پذیرفتن افراد. اگر می خواهیم به فردی عزت نفس بدهیم، باید کاری کنیم که او حس کند وجود مفیدی دارد و توانایی هایش دیده میشود. اینکه از او کمک بخواهیم و به او حس بودن بدهیم. به انسان هایی که کمبود عزت نفس دارند، مسئولیت بدهیم تا استعدادهایش شکوفا شود و مثمر ثمر واقع شود.
طرد نکردن:
وقتی با فردی مدام بد رفتاری میشود و جرئت نمیکند که اظهار نظری داشته باشد، یعنی در حال طرد شدن است. او مدام برای اشتباهاتش سرزنش میشود و همین امر سبب آن است که دیگر میلی برای جبران خطاهایش ندارد؛ چرا که حتی اگر کار خوبی هم انجام دهد، دیده نمیشود. اگر می خواهیم عزت نفس کسی را تقویت کنیم، نباید کاری کنیم که حس طرد شدن از جمع خانواده، محل کار و … به او دست بدهد. باید نسبت به موفقیتها و شکستهایش واکنش نشان بدهیم. علاوه بر آن باید حمایت یکسانی نسبت به بچههایمان داشته باشیم.
حس موفقیت:
راهکار پایانی تقویت عزت نفس، داشتن حس موفقیت در تک تک مراحل زندگی است. موفقیت حسی است که همیشه به آن نیاز داریم و میلی درونی برای تمام افراد است. برای رسیدن در اهداف خود، زندگی را به گامهای کوچک تبدیل کنید و قدمهای کوچک ولی مستمر بردارید تا هر روز یک موفقیت کوچک داشته باشید. مطمئن باشید که به موفقیتهای بزرگ تبدیل میشود. به یکباره توقع رخ دادن موفقیتهای چشمگیر را نداشته باشید.
تکلیف که کمک می کند تا رفتارهایی را که به خودتان و دیگران آسیب زده است را ارزیابی کنید: رفتارهایی که از اطرافیان دیده اید و حس کردهاید آنها شما را دوست ندارند بنویسید.
چگونه بفهمیم کسی به ما حس ارزشمندی و عزت نفس می دهد؟
انسانها نیاز دارند که دوست داشته بشوند و بفهمند برای کسی مهم هستند. دو ویژگی بارز افرادی که میتوانیم بفهمیم به ما علاقه دارند و حس ارزشمندی درون ما می پرورانند به شرح زیر است:
- زمان برای آموزش: معلمی که برای آموزش دانش آموزش زمان می گذارد تا جایی که موضوع را بفهمد. پدری که در برابر خطای فرزندش چشم پوشی میکند و به او کمک می کند تا تصمیمات درستی در زندگیاش بگیرد. مادری که با حوصله برای کودکش وقت میگذارد و با حوصله با او بازی می کند. همینها نمونههایی از دوستداشتن است.
- مراقبت کردن: همیشه حضور فردی در زندگیمان لازم است که در چالشها و بحرانهای زندگی به او تکیه کنیم. موقع اشتباهات بهجای سرزنش راهنماییمان کند. فردی که مراقبت کردن از عزت نفس مان را بلد باشد و روح بخش روز های بی روح مان شود.
چه پیشنهاداتی برای تقویت عزت نفس در دانش آموزان بالای 7 سال وجود دارد؟
مسئولیت دادن به بچهها
این تصور که از دانش آموزتان بخواهید تنها مسئولیتش انجام تکالیفش باشد و درس بخواند اشتباه است. مادری تمام شرایط را مهیا میکند تا فرزندش به تحصیلش برسد؛ ولی از خودش کمکی نخواهد لطفی در حق فرزندش نمیکند، فقط فردی بیمسئولیت را تحویل جامعه میدهد. برخی از مسئولیتهای خانه و مدرسه را به او بسپارید تا حس مفید بودن به او دست می دهد. همین حس اولین مولفه عزت نفس است.
برای مسئولیت دادن به نکات زیر توجه کنید:
- متناسب سن و جنسیتش باشد.
- استمرار داشته باشد.
- از علاقه های او شروع کنیم. اول کارهایی که دوست دارد را از او بخواهیم.
- مسئولیت ها را جدی بگیریم.
- روند مسئولیت پذیری باید کم کم شروع بشود نه به یکباره.
توجه به تفاوتهای فردی
انسانها با ویژگیها و تواناییهای متفاوت متولد شدهاند و هر کدام مسیر خاص زندگی خودشان را دارند. اینکه ممدام سعی کنیم شبیه بقیه بشود، حس طرد شدگی از اینکه خودش دوست داشتنی نیست به او دست می دهد. در حالی که سعی می کند آرزوهای شما را برآورده کند ولی نمیتواند. به نکات زیر توجه کنید:
- پیش فرضهایمان را کنار بگذاریم.
- بسترهای متنوعی برای رشد او فراهم کنیم.
- برای آینده بچهها زود تصمیم نگیریم.
- بچهها را همان گونه که هستند بپذیریم.
می توانید نکات تکمیلی را در بسته توسعه مهارت های فردی مشاهده کنید.
حفظ جایگاه افراد خانواده
احترام و عزت مادر و پدر جلوی بچهها باید حفظ شود. به هیچ کدام از اعضای خانواده اهانت نشود تا فضایی امن و در آرامش برای همه اعضای خانواده ایجاد شود. میدانیم که نوجوانان بسیار نیازمند تقویت عزت نفس هستند و باید کمک کنیم تا جایگاه خود را در خانواده پیدا کنند. برای ساختن رابطه موثر با نوجوانتان حتما بسته ارتباط با نوجوان را تهیه کنید.
آموزش برنامهریزی به بچهها
برنامه ریزی سبب آن می شود که انسان ازبلا تکلیفی در بیاید و بداند که از زندگی چه می خواهد. در برنامه ریزی به روتین های روزانه مثل نظافت، کمک به اعضای خانواده یا مدرسه و.. توجه کنید. بر سر علاقه های آن ها گفتگو کنید و اهداف بلندمدت و کوتاهمدت را به او یاد بدهید.
ورزش کردن
ورزش کردن نشاط آفرین است و انرژی بچهها را تخلیه و تبدیل به شور و هیجان می کند. بهترین ورزش برای بچهها، بازیهای هیجانی و حرکتی است که در همین مقاله کامل توضیح دادهایم. بچهها حداقل 3 الی 5 روز در هفته و به مدت 20 دقیقه نیاز به زمانگذاری برای ورزش دارند.
کمک به دوست یابی
همه بچه ها توانایی پیدا کردن دوست ندارند، بنابراین باید در بعضی موارد کمکشان کنیم. این عدم توانایی در بچههایی که خجالتی و درون گرا هستند بیشتر بروز پیدا میکند.مثلاً میتوانیم دورهمیها و مهمانیهای ماهانه برگزار کنیم. از طرف دیگر بچهها به دانش آموز خجالتیمان هدیهای بدهیم و باب دوستی را باز کنیم.
تقویت روحیه قناعت
امام علی (ع) فرمودند: «قناعت به عزت منجر می شود.»
اگر فرزندتان اسباب بازیهای زیادی دارد، بخشی از آن را کنار بگذارید و تعداد محدودی در دسترسش باشد. برای بازی و کاردستی، مواد خام مثل چسب، کاغذ، نی و… را در اختیار او بگذارید تا خلاق بشود. این اقناع برای او ایجاد شود که با همین وسایل کم هم توانمندی ساخت وسیله ای را دارد. محدودیتها انسانهای قانعی را میسازد.
هویت یابی
به دانش آموزان مان یاد بدهیم برای هویت و اصالت خودش ارزش قائل باشد و به آن افتخار کند. از اینکه مسلمان و ایرانی است خوشحال باشد و به آینده خانواده و کشورش امید داشته باشد. باور همه اینها برای فرد پوستهای ارزشمند میسازد. برای تقویت این بخش میتوانیم:
- بچهها را با شغلهای ارزشمندی مثل پارچهبافی و آهنگری و سفالگری آشنا کنیم.
- آلبومهای عکس خانوادگی را هرچند وقت یکبار با خانواده ورق بزنیم.
- غذاهای سنتی ایران بپزیم.
- صله رحم را فراموش نکنیم و با این کار ارتباط با بزرگترهای فامیل را تقویت کنیم.
معرفی کتاب
- کتاب تقریبا هر کاری از انتشارات کتاب پارک
- مجموعه داستان های پانچلو ( تو بی نظیری و ای کاش بینی من هم سبز بود )
- بینیازی و عزّت، در وجود هیچ کس، ثابت نمی شوند
- مگر اینکه به صفت توکل برخورد کنند،
- و به آن گره بخورند.
- اگر توکل را یاد نگیرید، محاله به عزت نفس برسید.