جلب توجه/لجبازی و پرخاشگری
نام مشاور : سرکار خانم زهرا مهدیان
پرسش
من یک پسر چهارساله و یک پسر پنج ماهه دارم مشکل از به دنیا امدن پسر دومم شروع شد و طبق معمول حسادت فرزند اول. ما خیلی قبل از به دنیا اومدن سعی کردیم فضا و حال شرایط امده کنیم. و فرزند اولم هم خیلی تمایل داشت به داشتن برادر و خواهر هنوز هم به شدت برادرش دوست داره ولی مشکل واکنش های هیجانی که نسبت بهش نشون میده و کارهای خطرناکی که می‌کنه مثل بوس سفت . فشار دارن . سرش یا پاش رو شکمش بزاره و از این کارها یا وقتی خوابه بترسونتش و بیدارش کنه. ما هرچی سعی میکنیم حواسش پرت کنیم یا سرش گرم کنیم در نهایت کار خودشو می‌کنه. و تا ما عصبانی نشیم و داد دعوا نکنیم رها نمیکنه..یک چیزدیگه اینکه اصلا خودش با خودش بازی نمیکنه و مدام میخواهد که کسی باهاش بازی کنه. خمیر بازی اب بازی رنگ انگشتی خونه سازی ماشین بازی همش باید کسی باهاش بازی کنه. .مشکل اینکه هرچی بهش میگیم انگار نمیشنود با زبان خوش مهربانی. جدی . تهدید. دعوا . جریمه. جایزه در نهایت کار خودش می‌کنه و مدام مجبوریم کوتاه بیایم جای هم که نشود کوتاه بیایم و خطرناک باشه یا مشکل افرین باید از داد بیداد و زور استفاده کنیم که باعث ناراحتی خودمون میشه. ممنون میشم راهنمایی کنید که چگونه باید برخورد کنیم.
توصیف مسئله
فرزند اول شما بعد از به دنیا آمدن فرزند دومتان رفتارهای خاصی نسبت به برادرش دارد و همچنین تنهایی بازی نمی‌کند.
ریشه
- به دنیا آمدن فرزند دوم، به خودی خود، میتواند چالش های زیادی را بین پدرمادر و فرزند اول به وجود بیاورد. و این یک مساله طبیعی است. مهم، نحوه برخورد با چالش ها است. مثلا چالش بازگشت به عقب، جلب توجه و …
- غالبا نوع حساسیت ما نسبت به نوزاد و ترس از خطرهای احتمالی و نشان دادن این حساسیت ها(دعواکردن، امر و نهی مستقیم، جایزه دادن، تنبیه کردن و … )، ریشه اصلی این چالش ها می‌باشد و باعث لجبازی کودک میشود.
- خوب است بدانیم بچه ها به طور طبیعی خواهر و برادر تازه به دنیا آمده را دوست دارند اما نحوه صحیح ابراز علاقه به آن ها را بلد نیستند. در واقع آنها درکی از خطرات احتمالی برای نوزاد ندارند و به شیوه خود ابراز علاقه می‌کنند.
- به دو دلیل تنها بازی نکردن فرزندتان طبیعی است: یکی به دلیل سن کم اوست؛ بچه ها در این سن کمتر می‌توانند به مدت طولانی خود را سرگرم کنند. دوم به خاطر ورود فرزند جدید است. فرزند شما قصد جلب توجه شما را دارد. او میخواهد شما به او توجه کنید و برایش زمان بگذارید.
راهکارها
- در قدم اول، پدر و مادر باید به لحاظ ذهنی حساسیت خود را در این مسئله کم رنگ کنند.نسبت به رفتار فرزند اولتان نسبت به فرزند دومتان خود را به تغافل بزنید و امر و نهی یا عصبانیت نشان ندهید.
- به هیچ وجه فضای نگهداری از نوزاد را جدا نکنید. خودِ این مساله حساسیت فرزند اول را تشدید میکند. همه باهم در فضای عمومی خانه باشید. و اجازه دهید او برادرش را لمس کند باهم او را ببوسید. اما در کنارش باشید. ممکن است در روزهای اول به خاطر ممنوعیت های گذشته، به نوزاد آسیب بزند که حضور شما مانع این کار میشود.اما بعد از مدتی این مسئله کم رنگ میشود.
- در کنار فرزند اول خود بنشینید و با او درباره نوزاد ها حرف بزنید. و فعالیت مشترک انجام دهید.مثلا سعی کنید باهم دیگر دست نوزاد را نقاشی کنید. لباس ها و وسایل او را نقاشی کنید. با پوشک های او کاردستی درست کنید. با یک شیشه شیر خالی به هم آب بپاشید. به هر صورت سعی کنید تعلق او را به برادرش بیشتر کنید.
- پدر برای او وقت جداگانه بگذارد و او را هرشب تنهایی به بیرون ببرد. مادر هفته ای یکبار، نیم ساعت تا یک ساعت در فضای خارج از خانه برای فرزند اول وقت بگذراند.
- همه اعضا با هم بازی های دسته جمعی انجام دهید. تا تعلق خاطر کودک به خانواده بیشتر شود. نوزاد هم در کنار بقیه حضور داشته باشد. مثل انداختن توپ، ضربه زدن به بادکنک و..
- تهدید،دعوا، پاداش، جریمه راهکارهای موقت و بیرونی هستند. به جای این کار از سیستم تشویق توصیفی استفاده نمایید.تا انگیزه درونی کودک تقویت شود.مثلا به جای اینکه بعد از دیدن نقاشی او بگوید آفرین. نقاشی او را توصیف کنید: میبینم که ی دایره کشیدی که کنارش سه تا گلِ. اون طرفم خورشیده و…
- در کل به فرزند اولتان زیاد محبت کنید و او را ببینید. در طول روز شما و پدرش او را ببوسید و بغل بگیرید و بگویید چقدر از داشتنش خوشحال هستید.
