تا حالا با یک کلاه تقسیم کردی؟!؟ (آموزش تقسیم کردن با روش کلاه گذاشتن روی اعداد-قسمت اول)

ابتدای کار با قصه «دختر کلاه پری» آغاز میشود.

-دخترکلاه پری؟؟؟

-بله بله میدونیم که تا حالا این قصه رو نشنیدید. الان براتون تعریف میکنیم:

«««یکی بود، یکی نبود. غیر از خدا هیچکس نبود…

در یک جنگل سرسبز و بزرگ تعداد زیادی درخت گردو وجود داشت. محصول گردوی امسال این درختان به قدری زیاد بود که تعداد زیادی گردو روی زمین ریخته بود و زیر دست و پای حیوانات جنگل میرفت.

سنجاب های جنگل همگی از اینکه گردو ها روی زمین ریخته بود ناراحت بودند. دور هم جمع شدند و چاره ای اندیشیدند.

قرار شد همه ی سنجاب ها بروند و هرچه میتوانند گردو جمع آوری کنند و همه را در کلبه چوبی بریزند تا بعد بین خودشان بصورت مساوی تقسیم کنند.

همه سنجاب ها دست به کار شدند و هرکس هر تعدادی که میتوانست گردو جمع آوری کرد و در کلبه چوبی ریخت.

وقتی کار جمع آوری گردو ها تمام شد دیدند که یک کوه بزرگ از گردو در کلبه جمع آوری شده است.

بعد از شمارش متوجه شدند تعداد کل گردو ها 993 تا است.

حالا میخواستند این گردو ها را بین خودشان که 8 نفر بودند تقسیم کنند.

یکی از سنجاب ها با تعجب پرسید: اما آخه چطوری این تعداد گردو را بین خودمان تقسیم کنیم؟؟؟

هر کدام از سنجاب ها نظری داد.

یکی از آن ها گفت بهتر است دانه دانه تقسیم کنیم. مثلا به هر نفر یک گردو بدهیم تا همگی یک گردو داشته باشند و دوباره به همین ترتیب به هر نفر یک گردو بدهیم تا گردو ها تمام شوند.

سنجاب دیگری گفت: راه حل خوبی است. اما خیلی زمان بر است.

یکی دیگر از سنجاب ها گفت: چطور است که این تقسیم را روی کاغذ بنویسیم و حل کنیم؟

سنجاب ها همگی موافقت کردند و تقسیم را روی برگ کاغذی نوشتند. (میتوانید بگویید با انگشت روی خاک نوشتند.)

اما باز هم بحث بالا گرفت. سنجاب ها نمیدانستند این تقسیم را چطور حل کنند.

دختر کلاه پری که داشت از جنگل رد میشد متوجه بحث سنجاب ها شد.

جلوتر آمد و از سنجاب ها علت بحث را پرسید.

سنجاب کوچولو گفت: ما نمیتوانیم این گردو ها را بطور مساوی بین خودمان تقسیم کنیم.

دختر کلاه پری گفت:اگر دوست داشته باشید من میتوانم کمکتان کنم.

سنجاب ها همگی یک صدا گفتند: واقعا؟؟؟؟؟؟

دختر کلاه پری گفت: بله. واقعا. و بلافاصله کلاهش را در آورد.

(اینجا لازم است مربی یک کلاه را با مقوا یا کاغذ ساخته باشد و بچه ها کلاه را ببینند.)

دختر کلاه پری کلاهش را روی 9 و 3 (رقم های یکان و دهگان) گذاشت گفت:

این تقسیم حالا مثل همان تقسیم یک رقمی بر یک رقمی است.

بیایید 9 را بر 8 تقسیم کنید.

همه سنجاب ها یک صدا گفتند این که کاری ندارد جوابش میشود : 1

دختر کلاه پری گفت: بله درسته! و باقی مانده میشود: 1

دختر کلاه پری پرسید: آیا باقی مانده ما کوچکتر از 8 است؟

همگی گفتند: بله.

(نکته: در هر مرحله باید چک کنیم که باقی مانده کوچکتر از مقسوم علیه باشد و این موضوع ملکه ذهن دانش آموزان شود.)

دختر کلاه پری گفت: حالا که باقی مانده کوچکتر از مقسوم علیه شد، میتوانید یک رقم دیگر از زیر کلاه در بیاورید و کنار باقی مانده بگذارید.

(نکته مهم: قانون کلاه این است که فقط یک رقم از زیر آن در هر مرحله خارج میشود. حتی اگر آن رقم صفر باشد.)

سنجاب ها گفتند: یعنی 19؟

دختر کلاه پری گفت: احسنت! حالا 19 را بر 8 تقسیم کنید.

سنجاب ها شروع کردند به گفتن جدول ضرب 8:

یک هشت تا، هشت تاااا

دو هشت تا، شانزده تااااا

سه هشت تا، بیست و چهار تاااا

24 که بزرگتر از 19 است پس جواب تقسیممان میشود 2.

دختر کلاه پری گفت: بسیار خوب. 2 را کنار 1 در خارج قسمت مینویسیم و باقی مانده اش را حساب میکنیم.

سنجاب ها گفتند: باقی مانده میشود 3.

دختر کلاه پری گفت: آیا باقی مانده کوچکتر از 8 شده؟!

همگی یک صدا گفتند: بله

دختر کلاه پری گفت: عالیه! حالا رقم آخرمان را از زیر کلاه پایین می آوریم و کنار باقیمانده مینویسیم.

حالا بگویید ببینم 33 تقسیم بر 8 چقدر میشود؟

سنجاب ها دوباره یک صدا جدول ضرب 8 را خواندند.

یک هشت تا، هشت تاااا

دو هشت تا، شانزده تااااا

سه هشت تا، بیست و چهار تاااا

چهار هشت تا، سی و دو تااااا

پنج هشت تا، چهل تاااا

40 که از 33 بزرگتر است پس جواب تقسیم 33 بر 8 میشود 4.

دختر کلاه پری 4 را هم کنار اعداد دیگر در خارج قسمت نوشت و باقی مانده اش را حساب کرد. که میشود: 1

دوباره بگویید ببینم، باقی مانده کوچکتر از مقسوم علیه است؟

سنجاب ها پر انرژی و یک صدا گفتند: بله بله بله!

دختر کلاه پری گفت: بفرمایید این هم جواب تقسیم شما.

به هرکدام از شما 124 تا گردو میرسد و یک گردو هم اضافه می آید که سهم من است!

سنجاب ها از اینکه توانسته بودند گردو ها را بطور مساوی بین خودشان تقسیم کنند بسیار خوشحال شدند و از دختر کلاه پری تشکر کردند.

قصه ی ما به سر رسید، کلاغه به خونه اش نرسید! »»»

ممنون که وقت گذاشتید و داستان رو مطالعه کردید. حالا از شما میخواهیم به چند نکته مهم در تدریس مبحث تقسیم توجه کنید.

1-اگر از داستان دختر کلاه پری در تدریس خود استفاده میکنید، حتما خودتان یک کلاه قبلا بسازید و واقعا کلاه را روی اعداد بگذارید و بعد از تدریس هم به عنوان تکلیف از دانش آموزان بخواهید خودشان کلاه های دلخواهشان را بسازند. (توجه داشته باشید که کلاه ها باید انگشتی و کوچک باشند که روی اعداد جا شوند.)

2-در ابتدای آموزش روش کلاه گذاشتن روی اعداد، از بچه ها بخواهید اعداد را مرتب و با فاصله بنویسند که کلاه های انگشتی روی آن ها جا شوند.

3-همانطور که میدانید گاهی اوقات در مرحله اول که یک رقم را جدا میکنیم و مابقی را زیر کلاه میبریم، نمیشود آن عدد را تقسیم کرد چون از مقسوم علیه کوچکتر است. در اینجا از زیر کلاه یک رقم دیگر هم بیرون می آوریم. که خوب است بعد از اینکه داستان دختر کلاه پری را تعریف کردیم و بچه ها مفهوم را گرفتند از بچه ها بخواهیم چنین تقسیمی را به همان روش حل کنند و هنگامی که به این چالش برخورد کردند این نکته را بگوییم.

4-حتما از همه دانش آموزان بخواهید یک تقسیم را برایتان حل کنند. چون دانش آموزان در حین داستان فکر میکنند درس را یاد گرفته اند. اما ممکن است هنگام حل کردن مشکلاتی داشته باشند.

5-بعد از یک یا دو جلسه که با روش کلاه گذاشتن پیش رفتیم، میتوانیم از بچه ها بخواهیم دیگه به جای کلاه، دور اعداد دایره بکشند.