ترس
نام مشاور : سرکار خانم زهرا مرزانی
پرسش
دختر من دو سال و چهار ماهشه و از تاریکی میترسه، حتی در طول روز هم اگر بخواد بره اتاق خودش و اسباب بازی یا وسیله ای از اتاق بیاره، ازم کمک میخواد و میگه : بیا با هم بریم اسباب بازی بیاریم، من از دزد (یا بعضی مواقع آقا گرگه میترسم! اینکه ریشه این ترس چی بوده رو نمیدونم، شاید کسی دخترمو از دزد ترسونده باشه یا شاید علت ترسش از گرگ، به داستان شنگول و منگول مرتبط باشه. به هر حال، بنده چند تا ترفند که به ذهنم میرسید برای از بین بردن این ترس به کار بردم که فایده ای نداشت، از جمله قایم باشک بازی کردن، یا با هم داخل اتاق رفتن و اتاق رو گشتن و تاکید چند باره بر این نکته که دزد نمیتونه تو خونه ما بیاد، درها بسته است و ….
ممنون میشم برای این مشکل راه حلی ارائه بفرمائید.
توصیف مسئله
دختر 2سال و چهارماهه شما از تاریکی، تنها شدن، گرگ و دزد می ترسد و حاضر نیست به تنهایی به اتاقش برود. راهکارهای شما هم تا الان بی نتیجه بوده است.
ریشه
- گاها کودکان به جهت ذهن عاطفی و تخیلیشان، از مواردی میترسند. این حالت تا حدی طبیعی است در صورتی که به سنین بالاتر نرسد.
- کودکان توضیحات علمی و منطقی را متوجه نمی شوند زیرا پردازش ذهن آنها بر اساس احساسات صورت میگیرد. بنابراین توضیحات نه تنها کمکی نمیکند بلکه آنها را حساس تر کرده و به ترسشان دامن میزند.
- ترساندن بچه ها و استفاده از کلماتی مثل اگه به حرفم گوش ندی دیگه مامانت نیستم، اگه گریه کنی میدمت نون‌خشکی ببردت یا … زمینه ساز ترس در بچه هاست.
- بچه ها به طور طبیعی ریسک پذیرند؛ یعنی کارهای تا حدی شجاعانه انجام می‌دهند و محتاط نیستند. هرگاه بزرگترها با تذکرات و ممنوعیت هایشان مانع این ویژگی شوند کم کم بچه ها مثل آدم بزرگ‌ها محتاط میشوند. این حالت زمینه‌ساز ترسو شدن را فراهم می‌کند.
- کارتن ها، فیلم ها و بازی های رایانه ای حد زیادی از خشونت و صحنه های ترسناک دارند که می تواند از ریشه های این مسئله باشد.
- به طور کلی محتاط بودن و اهل ریسک نبودن خانواده هم روی الگوگیری بچه ها تاثیر میگذارد.
راهکارها
- برای حل این مسئله باید در مرحله ی اول دقت کنید که از هر گونه کلمه ای برای ترساندن او خودداری کرد.
- بازی در فضای تاریک را دو نفره تجربه کنید. و سعی کنید او را نسبت به این ضعفش خود آگاه نکنید یعنی به او نگویید که تاریکی که ترس نداره. و سعی کنید به این موضوع خیلی حساسیت نداشته باشید.و به مرور این مسئله حل می شود. فقط برای این بچه چون هنوز سن کمی دارد نیاز به زمان دارد تا با مسئله تاریکی کنار بیاید.
- توضحات منطقی را کنار بگذارید و نوع مکالمه تان با فرزندتان را تخیلی کنید. اگر ابراز ترس کرد. با او همدلی کنید و احساسش را بپذیرید. بعد از همدلی کردن، با هیجان فضا را به سمت مکالمات طنز تخیلی گونه ببرید.مثلا: آها مثل اینکه شما فکر میکنی تو اتاق گرگ هستش. فک کنم گرگا از شیرا بترسن بیا منو تو خودمون رو مثل شیر بکنیم و گرگو بترسونیم. خب برای اینکه شیر بشیم باید چیکار کنیم؟
- در کل سعی کنید بازی هایی که ریسک‌پذیری می‌طلبد را با فرزندتان انجام دهید. مثلا پریدن از ارتفاع معقول، مشت و لگد زدن به بالش، بالا رفتن از درخت، آب بازی هیجانی یا … انجام دهید. این بازی ها روحیه شجاعت را در فرزندتان تقویت می کند.
- اگر زیاد در معرض بازی های موبایلی، کارتون های خشن، فیلم و … هست. با ارائه جایگزین جذاب تر به طور غیرمستقیم مانع او بشوید. توجه داشته باشید که حذف صددرصدی و مستقیم کار را بدتر می کند.
- در کل فضای منزل را به سمت فضای شاد و متنوع ببرید تا فضای ذهنی فرزندتان تغییر کند. مثلا بازی با پدر یا …
- ارتباط با طبیعت و پارک و بازی در آن محیط هم بسیار مؤثر است.
