خواهر و برادر
نام مشاور : سرکار خانم صادقی
پرسش
سلام. من یک دختر سه سال و چهار ماه و یک دختر ده ماهه دارم. خیلی تلاش کردم توجه و محبتم رو نسبت به دختر بزرگم کماکان حفظ کنم. بازی های هیجانی و دست ورزی هم در حد توان انجام میدم. اما خیلی از اوقات دختر بزرگم زود عصبی میشود.
دخالت های دختر کوچیکم در بازی هایش، اوضاع را بدتر میکند. دختر کوچیکترم مدتی است بیشتر دوست داره بیاد بغلم.
توصیف مسئله
با دختر سه سال و چهارماه که خواهر ۱۰ ماهه دارد و خانواده گاهی برایش وقت میگذارند، اما گاهاً زود عصبی میشود چه کنیم؟
ریشۀ زود عصبانی شدن
- گاهی فرزند اول، با تولد فرزند دوم دچار اضطراب هایی درباره جایگاه او در خانه و خانواده میشود. اگر به درستی پاسخ داده نشود، باعث بروز مشکلات دیگری هم میشود.
- این حالت در کودکان می‌تواند رفتار تقویت شده باشد. یعنی هر گاه کودک در منزل رفتار پرخاشگری را انجام داده به نتیجه مطلوب رسیده است. با این رفتار توانسته آنچه را که خواسته به دست آورد و به نوعی با این کار امتیاز گرفته است.
- مشاهده نیز یکی از دلایل پرخاشگری هست؛ یعنی کودک در خانواده پرخاشگری را مشاهده کرده است. ممکن است گاهی ناخواسته به نیازهای کودک توجه نشده باشد و کارهای کوچک یا رفتاری باعث عصبانی شدن او شده باشد.
- ممکن است دخترتان در زمان تولد فرزند دوم، تغییراتی را در رفتار اطرافیان احساس کرده باشد، زیرا اطرافیان معمولا به صورت ناخودآگاه به نوزاد تازه متولد شده توجه می‌کنند.
- امر و نهی و حساسیت نشان دادن و هم چنین کمالگرایی والدین نسبت به رفتارهای مختلف فرزند باعث میشود که بچه ها نتوانند کمتر از حالت عالی را برای خود تصور کنند.
راهکارهای زود عصبانی شدن
- موقعیت‌ها و فضاهایی را که منجر به پرخاشگری می شود، شناسایی کنید. مثلا متوجه می‌شوید که کودکتان وقتی با خواهرش بازی می کند عمل پرخاشگری را انجام می دهد؛ پس بر روی این موقعیت ها کنترل و نظارت بیشتری داشته باشید.
- انجام بازی‌های هیجانی و فعالیت‌های دست ورزی کمک میکند تا خشم درونی کودک تخلیه شود.
- محبت های کلامی را فراموش نکنید. بیان احساسات و محبت عصبانی شدن کودکتان را کمتر میکند.
- کتاب خواهر و برادرهای سازگار می‌تواند به شما در نحوه صحیح رفتار با فرزندتان کمک به سزایی کند.
- تلاش کنید خشونت و پرخاشگری تقویت نشود. وقتی بچه با عصبانیت و بداخلاقی چیزی را می‌خواهد به او ندهید. وقتی بچه کسی را می‌زند به او توجه نشان ندهید. مثلا نگویید «بیا اینجا بشین و چایی بخور.»
- کودک را بخاطر پرخاشگری و خشونت تنبیه نکنید. بهتر است زمان دهید تا کودکتان آرام شود. سعی کنید در هنگام عصبانیت و پرخاشگری حواس او را پرت کنید. به گونه ای که آنقدر فضا و بازی جدید هیجان انگیز و جذاب باشد تا کودک جذب آن شود.
- سعی کنید امر و نهی کردن و حساسیت نشان دادن نسبت به هر رفتار دخترتان را کم کنید، تا حساسیت های او هم نسبت به مسائل مختلف کمتر شود.
- به رفتارهای مثبتش توجه کنید. کارهای مثبت کودکتان را با جزئیات تشویق کنید.
- برای ایجاد حس آرامش و راحتی خیال فرزندتان زمان هایی را به صورت اختصاصی در خانه و یا بیرون از خانه برای او بگذارید.
