بی نظمی و حرف گوش نکردن
مشاور: فاطمه مزارعی
پرسش:
فرزند دختر 6 ساله ای دارم که عصبی و نامنظم هست و خیلی مطیع و حرف گوش کن نیست. اکثر اوقات انگشت میمکد به نظر جنابعالی من چه روشی انجام دهم تا تربیت صحیح شود؟
توصیف:
گویا دختر شش ساله شما عصبی و نامنظم است و روحیه عدم اطاعت پذیری دارد، همچنین بیشتر اوقات انگشت میمکد. اکنون شما به دنبال راهکار هستید.
ریشه:
1. زیر ۷ سال، امر و نهی های زیاد باعث بروز پرخاشگری میشود چون کودک این همه مانع را سر راه آزادی خود میبیند.
۲. ایده آل گرایی ما بزرگترها و حساسیت های فراوان، باعث میشود کودک احساس راحتی نداشته باشد و بیشتر عصبی شود.
۳. نداشتن آزادی به اندازه کافی یکی از علل پرخاشگری در کودکان میباشد.
به طوری که کودک به جز بازی های خطرناک و کارهای زشت. (منظور کار زشت از نظر بزرگسال نیست) حتی الامکان محدودیتی نداشته باشد.
۴. اتفاق جدید و غیرمنتظره در زندگی کودک مثل اسباب کشی، فوت یکی از عزیزان، ورود فرزند جدید یا شرایط قرنطینه و کرونا و … میتواند موجب استرس و نهایتا توجه طلبی او شود.
۵. کارهایی نظیر انگشت مکیدن، ناخن جویدن و … در سنین پایین طبیعی و آرامش بخش هستند اما ادامه دار شدن آن در سنین بالاتر نشانه اضطراب در کودک است.
۶. تعریف نظم از نظر ما و بچه ها کاملاً متفاوت است.
اگر ما سعی کنیم نگاهمان به نظم را به نگاه بچهها نزدیکتر کنیم، مطمئناً هم ما و هم بچه ها آرامش بیشتری خواهیم داشت.
۷. خانههای کوچک، تعاملات کم افراد با همدیگر، تمرکز زیاد پدر و مادرها روی بچه ها از ریشه های عصبی شدن بچه ها میباشد.
راهکارها:
1.تا حد امکان به کودک خود کمتر بکن نکن بگویید حتی در موارد پیش پا افتاده و معمول.
نظیر جملات زیر را نگویید.
غذاتو درست بخور!
هوا سرده لباس گرم بپوش!
ندو، نپر، نزن!
انگشتتو نخور مگه بچهای!
در برابر اشتباهاتش خود را به تغافل بزنید و زیاد تذکر ندهید.
مراقبت باشید در چهره و کلامتان این حساسیت دیده نشود.
سعی کنید در قبال انگشت خوردن به طور نامحسوس حواسش را پرت کنید.
بازیهای دست ورزی بسیار مؤثر هستند.
خواندن مقاله زیر در مورد امر و نهی نکردن به کودکان توصیه میشود.
2.به کودک خود برچسب بی ادب، پرخاشگر و … نزنید.
او فقط ۶ ساله است و هنوز خیلی چیزها را نمیداند و برای دانستن آن نیازمند تجربه و کشف است.
پس سعی کنید موانع فکری (توقعاتتان را کم کنید) و فیزیکی (محیط منزل را امن کنید) را کنار بگذارید تا او راحت تر بازی کند و تجربه کند.
دیدن کارگاه حد و مرز آزادی توصیه اکید میشود.
3.به کودک خود بیشتر توجه کنید و از این پس او را ببوسید و بغل بگیرید.
به او بگویید چقدر دوستش دارید.
مثلاً:
من و بابا خیلی خوشحالیم که خدا تو رو به ما داده، قبل از اومدن تو ما خیلی کلافه میشدیم اما الان که شما هستی و همش داری بازی میکنی باعث میشه ما خوشحالتر باشیم.
4.با فرزندتان بازی کنید و زمان بگذارید.
مثلا یک ساعت در روز را صرفا به او اختصاص دهید و هیچ کار دیگری نکنید.
بازیهای هیجانی نظیر آب بازیهای هیجانی که کاملا خیس شوید، گل بازی، رنگ بازی، پرتاب توپ رنگی به هم و … .
نکته مهم این است که خود شما هم از بازی لذت ببرید تا او بداند که به اجبار این کار را نمیکنید.
5.بهتر است در منزل در کارهایی که علاقه دارد به او مسئولیت های سبکی بدهید.
مثل آب دادن به گلدانها، انداختن سفره، انجام کارهای جزئی آشپزی و…
از او در قبال کارهایش تشکر کنید و این کار خوبش را جلوی بقیه بگویید.
6.همچنین رفتن به پارکهای خلوت به همراه چند دوست با رعایت بهداشت، هم توصیه میشود.
تعامل با همسالان، بسیار در تخلیه روانی تاثیرگذار است.
7.زمانی که خیلی عصبانی است سعی نکنید با گفتن جملاتی نظیر داد نزن یا… او را کنترل کنید بلکه سعی کنید احساسش را بپذیرید و با آرامش از او بخواهید توضیح دهد.
مثلاً:
اوه انگار که این خیلی تو رو ناراحت کرده. هر کی جای تو بود حتما ناراحت میشد.
میتونی بیشتر توضیح بدی دقیقا از چیش ناراحت شدی؟
دوست داشتی چه اتفاقی می افتاد؟
8.اگر در منزل یا اطرافیان، مسئله خاصی وجود دارد که باعث اضطراب در فرزندتان شده بهتر است برای حل آن اقدام کنید یا اینکه آن را به دخترتان منتقل نکنید.
9. خوب است در ارتباط با کودک در مورد مسئله نظم، به چند کلیات بسنده کنید و از پرداختن به جزئیات پرهیز کنید.
مثلاً:
فعلا برای مرتب شدن فضا چند سبد مخصوص جمع آوری اشیاء داشته باشید و وسایل
پرکاربرد را در آن بگذارید و از نظم جزئیتر پرهیز کنید.
در تمام راهکارها همراهی پدر بسیار کمک کننده است.