لجبازی
مشاور: فاطمه مزارعی
پرسش:
سلام من دختری ۲ سال و ۵ ماهه دارم که خیلی لجباز و بهونه گیر و حرص خوره. هر بار که میخوام پوشکش رو عوض کنم فرار میکنه و حتی با بازی و حواس پرتی هم راضی به پوشیدن پوشک و لباس نمیشه و من باید به زور تنش کنم. هرچیزی که میخواهد اگر بهش ندیم جیغ و گریه و حتی تو مهمونی اگر یه بزرگتری بهش حرفی بزنه مثلا بگه این کارو نکن و… اونو کتک میزنه و من کلی خجالت می کشم که بزرگتر ها رو میزنه و خیلی زود نا امید میش مثلا پازل که درست میکنه اگر یه بار اشتباه بچینه و پازل درست چفت نشه با حرص همه رو خراب میکنه و پرت میکنه اونو ر . نمیدونم باهاش چه کار کنم تا رفتارش درست بشه و بزرگترها رو نزنه.
توصیف:
گویا کودک شما لجباز و بهانهگیر است و به سختی لباس و پوشکش را تعویض میکنید، همچنین در مهمانی ها با او چالش دارید.
ظاهراً در صورت شکست در یک بازی زود ناراحت میشود.
اکنون شما با دنبال راهکار هستید.
ریشه:
۱. کودکان زیر ۷سال انرژی زیادی دارند.
زمانی که ما شرایط را برای تخلیه این انرژی ها فراهم نکنیم، مثلاً امر و نهی زیاد بکنیم، حساسیت روی نظم، آداب دانی، نجس و پاکی، تمیزی و کثیفی خانه داشته باشیم، بچه ها نمی توانند به راحتی و آزادانه بازی کنند.
محصور ماندن این گونه انرژی ها منجر به خشونت، لجاجت، بهانهگیری، عدم انعطافپذیری و کم شدن صبر و … میشود.
۲. رفتار ما در خانه هر چقدر عصبانی تر باشد یا نسبت به او بیشتر واکنش نشان بدهیم باعث میشود بچه ها این الگو را بگیرند و اغراق شدهتر انجام دهند.
۳. حساسیت نشان دادن نسبت به کارهای بچهها و اعتراض مستقیم به آنها، باعث میشود آنها بیشتر به سمت کارهای ناخوشایند گرایش پیدا کنند و لجبازتر شوند.
۴. مدت زمان مهمانیها معمولا چند ساعت هستند و طبیعی است که یک کودک آن هم در این سن کم، نتواند آرام و بدون فعالیت مهمانی را سپری کند. و طبیعتاً بعضی افراد هم در این موقعیت ها به کودکان تذکراتی میدهند که نتیجه عکس خواهد داشت
۵. ما بزرگترها معمولاً ایدهآلهایی در زمینههای مختلف داریم که دوست نداریم آنها را از دست بدهیم، گاهی این ایدهآلها با فضای کودکان سازگار نیست و باعث میشود کودکان هم انعطافناپذیری را از ما یاد بگیرند.
۶. کودکان معمولا سعی میکنند توجه بزرگترها را جلب کنند.
وقتی آنها از طریق مثبت نتوانند محبت و توجه ما را جلب کند ناچاراً به سمت توجه منفی و کارهای ناخوشایند میرود.
۷. شرایط زندگیهای امروزه باعث شده بچهها نتوانند آزادانه و بدون نگرانی بازی کنند.
مثل: زندگی های آپارتمانی، اشیاء گران قیمت و شکستنی در منزل، حساسیتهای بزرگترها روی تمیزی و کثیفی، نظم، نبود همبازی، رفت و آمد کم و دوری از طبیعت و …
۸. اگر در منزل فضای برد و باخت یا اول شدن و … وجود داشته باشد کودکان به جای لذت از فرآیند بازی به دنبال نتیجه هستند.
راهکارها:
1.خوب است برای این که تعامل بهتری با دخترتان داشته باشید بیشتر به او توجه کنید و ابراز علاقه کنید.
او را روزی چندبار بغل کنید و ببوسید.
سعی کنید بیشتر به صحبتهایش گوش کنید و احساسش را بیشتر درک کنید.
2.با دخترتان انواع بازیهای هیجانی، دست ورزی، آب بازی و … را انجام دهید.
بازیهای دست ورزی بسیار در آرامش کودکان مؤثر هستند.
کتابهای الکترونیکی دست ورزی و بازی هیجانیبه شما ایده های جالبی میدهد.
چرا که زبان کودکان بازی است و از این طریق میتوان خیلی خوب با آنها ارتباط برقرار کرد.
3.حتیالامکان به فرزندتان آزادی لازم را برای بازی کردن در منزل بدهید.
بهتر است موانع فکری(کم کردن انتظارات از کودک)و فیزیکی( برداشتن وسایل اضافی و خطرناک) در منزل را از بین ببرید تا فرزندتان به راحتی بتواند بازی کند.
کارگاه حد و مرز آزادی به شما کمک بسیاری میکند.
4.درخواست هایش را زودتر پاسخ بدهید و سعی کنید او را زیاد منتظر نگذارید.
5.حتماً روزانه این جمله را با خود تکرار کنید: کودک من فقط ۲ سال و پنج ماهه است و هنوز خیلی کوچک است و خیلی از تجربه ها را باید بکند تا درس بگیرد این امر نیاز به صبوری زیادی از جانب من دارد.
6.سعی کنید همیشه با ابزار بازی به مهمانی بروید.
مثل خمیربازی، توپ، گل، وسایل خاله بازی و …
در مهمانی ها سعی کنید بچههای دیگر را هم با فرزندتان ارتباط دهید تا مشغول شود.
7.چون بچهها نمیتوانند منظور هم را درست متوجه شوند و بیشتر احساسی هستند بهتر است خودتان مترجم احساسات آنها باشید.
مثلاً:
فکر کنم دوستت میگه بیا با این خمیرها یه غذای خوشمزه درست کنیم.
چه فکر خوبی!
دخترم شما هم میتونی اون ظرفهای خاله بازیت رو بیاری و با دوستت غذا درست کنی!
8.در خصوص لجبازی، نپوشیدن لباس و پوشکش و … اصلا مستقیم گویی نکنید چون باعث حساسیت زیاد او خواهد شد و نتیجه عکس خواهد داد.
همچنین به او برچسب خرابکار، بی ادب، لجباز و … نزنید.
مراقب باشید در چهره و کلامتان این حساسیت معلوم نشود.
اگر مدتی به او تذکر ندهید خود به خود این رفتار از سرش میافتد.
9.ساعت مهمانیها را کم کنید و زود به منزلتان یا جای دیگر بروید تا بقیه مجبور نشوند به فرزندتان حساسیت نشان دهند.
10.ارتباط با طبیعت و همسالان بسیار در تعدیل روحیه بچهها تاثیرگذار است.
11.از همسرتان در تمامی راهکارها کمک بخواهید.
به صورت هفتگی دوسه ساعت فرزندتان را به فردی امین بسپارید و برای شخص خود برنامه داشته باشد.
کارهایی که به بازیابی روحیهتان کمک میکند انجام دهید.
مثل ورزش، سینما، دیدار با دوستان و…
12.اگر در مهمانی خواست بزرگتری را کتک بزند دستش را به صورت بازیگونه بگیرید و سرش را گرم کاری کنید. اصلا نباید به او واکنشی نشان دهید چون بیشتر عصبانی خواهد شد.
13.هم شما و هم همسرتان، سعی کنید بیشتر بازیهای بدون قاعده و قانون با دخترتان انجام دهید.
مثل ساختن برج و خراب کردنش، خط خطی کردن روی کاغذمتری و پاره کردن آن، پرتاب توپ کاغذی به هم دیگر، آب بازی های هیجانی و …
برای این سن پازل ها و جورچین ها گزینه خوبی نیستند.
14.خوب است برای افزایش انعطافپذیری فرزندتان، تغییراتی را در سبک زندگیتان بدهید.
مثلاً :
گاهی همگی با دست غذا بخورید.
اول با غذا نقاشی بکشید بعد آن را بخورید.
یا …
15.اگر در منزل فضای برد و باخت و برنده شدن وجود دارد بهتر است آن را کمتر کنید و بیشتر به جنبه شاد بودن بازی بپردازید.
16.در تمام راهحلها از همسرتان کمک بگیرید و ایشان را با خود همراه کنید تا راهکارها نتیجه بخش شود.
17.پیشنهاد میکنیم مقالات زیر را در مورد مهمانی رفتن با کودک مطالعه بفرمایید.