پدر و مادر
نام مشاور : سرکار خانم یعقوبی
پرسش
سلام و عرض ادب پسر ۱۳ ساله ای دارم که معمولا علی رغم میل من و پدرش اتفاقاتی که در منزل پیش میاد رو در جمع فامیل بازگو میکنه و به تذکرات ما اهمیتی نمیده. یک سالی میشه پرخاشگر و حاضر جواب شده. برای انجام کارهای روزمره اش مدام باید تذکر بدم اگه چیزی نگم انجام نمیده و براش مهم هم نیست. والدین خودش رو با بقیه مقایسه میکنه و در آخر ما متهم میشیم. با اینکه میدونم شاید مقدار زیادی از این رفتارها مربوط به سن بلوغه ولی احساس میکنم برخورد مناسب با رفتارش رو بلد نیستم به همین دلیل در حال تشدید رفتارهای نامطلوبش و از طرفی از بین بردن آرامش در منزل شدم.
لطفا راهنمایی بفرمایید
توصیف مسئله
نحوه برخورد با نوجوان سیزده ساله که پرخاشگر و حاضرجواب است، اتفاقات داخل منزل را برای دیگران بازگو میکند و تعامل خوبی با والدین ندارد، چه می باشد؟
ریشه
- عبور از یک مرحله رشد و رفتن به مرحله دیگر، یکی از سخت ترین و به نوعی مهم ترین اتفاق در زندگی فرد می باشد. با پایان کودکی دوم و ورود به مرحله نوجوانی و سن بلوغ، افراد دچار ناراحتی ها و ناسازگاری های فراوان میشوند. همراهی و همدلی والدین در این مقطع سنی بسیار مهم است.
- نوجوانی دوره گذار از کودکی است. نوجوان با نقش‌ها و مسئولیت‌های بسیار جدید در خانواده و جامعه رو به رو میشود. نوجوان از وابستگی کودکانه به سمت استقلال حرکت کرده و میخواهد در محیط خانواده و اجتماع استقلال بیشتری نشان دهد و خودش تصمیم‌گیری‌هایی داشته باشد. به همین جهت در خیلی مواقع ناسازگاری نشان می دهد، چون استقلال خودش را میخواهد به دیگران نشان دهد.
- برخلاف تصورات قالبی که وجود دارد، طغیان و سرکشی نوجوانان با والدین خود صرفاً به دلیل مخالفت با آنها نیست، در واقع نوجوانان نمی‌خواهند با تمام قوانین آنها مخالفت کنند بلکه خواهان انتخاب شخصی در مسائلی هستند که قبلاً در حوزه کنترل والدین بوده است. تمایل نوجوان برای مستقل شدن و از کنترل خانواده درآمدن از یک‌سو و پافشاری والدین برای اعمال کنترل نوجوان از سوی دیگر، به درگیری‌های بین آنها منجر میشود. خانواده‌ها با محدودیت زیاد و اعمال مقررات خشک باعث ایجاد فاصله میشوند. در واقع دوره نوجوانی با فاصله عاطفی بین فرزند و والدین همراه است و ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا نوجوان و خانواده‌اش به حالت تعادل و آرامش برسند.
- وجود تغییرات فیزیکی و عدم حمایت و درک صحیح از جانب والدین، این نگرانی ها و ناسازگاری ها را بیشتر میکند.
- پدر به عنوان والد همجنس، مهم ترین نقش را این مرحله سنی ایفا میکند، که اگر کنار فرزند خود به درستی نباشد، مشکلات و چالش هایی ایجاد می شود.
- بیکاری و عدم سرگرمی و فعالیت های مناسب این رده سنی، از جمله عوامل تشدید ناسازگاری نوجوان می باشد.
- در سنین بلوغ، عصبانیت، کم حوصلگی، کم تحملی، زودرنج شدن افزایش پیدا میکند. نوجوان از پذیرش مسئولیت شانه خالی میکند. ساختار شکنی و نامنظمی به وفور دیده می شود.
راهکاها
- مهم ترین راهکار، آگاهی والدین از ویژگی های این مقطع سنی و حفظ آرامش و صبوری با فرزند می باشد.
- بچه ها در هر مقطع سنی قرار بگیرند، نیازمند توجه و محبت والدین می باشد. ممکن است شکل محبت کردن به آنها تغییر کند اما کمیت و کیفیت آن باید مادام العمر باشد. صحبت از امور خانه، در جمع فامیلی، به دلیل جلب توجه و مورد تایید قرار گرفتن از افراد می باشد.
- انسان همیشه نیازمند محبت است و مانند: گرسنگی و تشنگی، فرد تلاش میکند به هر نحو آن را تامین کند، پس خوب است این نیاز در خانه و خانواده تامین شود.
- سن بلوغ یکی از مهم ترین و حساس ترین، مقطع سنی می باشد. تغییرات هورمونی و بحران هویت در فرد باعث بی قراری و ناآرامی او میشود. والدین با همدلی کردن و همراهی کردن، می‌توانند به فرزند خود کمک کنند.
- رابطه پدر و پسر بسیار مهم است. سعی کنید بیشتر زمان فرزندتان با پدرش باشد. همراه هم پارک، استخر، زمین فوتبال، باشگاه و …بروند. با هم صحبت کنند. به حرف های پسرتان گوش دهید، در مورد ناراحتی ها و دغدغه ها و مسائلش با او صحبت کنند.حتی پدر از خاطرات نوجوانی خودشان برای پسرشان تعریف کنند. می توانید شب ها در جمع های خانوادگی در کنار هم زمان هایی را بگذارید و هر یک درباره اتفاقات روز و چیزهایی که می خواهید و قصد انجام آن را دارید، باهم صحبت کنید.
- با توجه به زمان فعلی که در موقعیت کرونا قرار داریم، بچه ها بیشترین زمان خود را در خانه هستند و این برای نوجوان بسیار سخت است. نوجوان باید بیشتر زمان، مشغول فعالیت باشد. حتما فعالیت بدنی مثل ورزش داشته باشد. یک فعالیتی را برای او فراهم کنید، مثلاً: اگر امکانش هست شاگرد مغازه شود (یک حرفه شغلی را انتخاب کنید و زیر نظر پدرشان مشغول به کار شود).
یا در منزل یک کارگاه کوچک فراهم کنید، با تهیه چند ابزار ساده از او بخواهید، وسیله ای را تولید کند. مثلاً: معرق کاری،…
حتی کارش را گسترش دهد و بین فامیل و اعضا خانه فروش داشته باشد و یک کسب کار کوچک خانگی درست کند. این موضوع میتواند هر حرفه ای باشد که به آن علاقه دارد. - سعی کنید چارچوب ها و بایدها و نباید های خود را کمتر کنید. در مقابل جواب حاضری، فقط به او محبت کنید. هر چقدر باید ها و نباید های بیشتری بکار ببرید، فرزند شما لجبازتر و بیشتر از شما فاصله می گیرد.
- احترام او را حفظ کنید، سرزنش نکنید، او و کارهایش را زیر ذره بین قرار ندهید. تا می توانید به او محبت کنید.
- در مورد خواسته های خود با او صحبت کنید. مثلا: یک جلسه خانوادگی تشکیل دهید و هر کدام از اعضا خانواده حرف ها و خواسته های خود را مطرح کنند در یک فضای دوستانه و گرم خانوادگی باشد.
- در برخی از امور خانه از او مشورت بگیرید و خوب است در تصمیم گیری های خانه از نظرات او استفاده کنید. برای او در خانه، جایگاه خوبی در نظر بگیرید. هر مقدار شما فرزندتان را مورد احترام و محبت قرار دهید او نیز با شما اینگونه خواهد بود.
- در آخر صبور باشید و به خدا توکل کنید.
