خواهر و برادر
نام مشاور : سرکار خانم صادقی
پرسش
سلام. من یک دختر سه سال و چهار ماه و یک دختر ده ماهه دارم.
خیلی تلاش کردم توجه و محبتم رو نسبت به دختر بزرگم کماکان حفظ کنم. بازی های هیجانی و دست ورزی هم در حد توان انجام میدم. اما خیلی از اوقات دختر بزرگم زود عصبی میشود. دخالت های دختر کوچیکم در بازی هایش، اوضاع را بدتر میکند. دختر کوچیکترم مدتی است بیشتر دوست داره بیاد بغلم.
دختر بزرگم اکثرا تحمل شکست نداره و زودرنج شده.
نمی دانم چیکار کنم که شرایط بهتر شود؟!
توصیف مسئله
با دختر سه سال و چهارماه که خواهر ۱۰ ماهه دارد و خانواده گاهی برایش وقت میگذارند، اما گاهاً زود عصبی میشود چه کنیم؟
ریشه
- گاهی با آمدن فرزند دوم، فرزند اول دچار نگرانی ها و اضطراب هایی درباره جایگاه او در خانه و خانواده می شود، که اگر به درستی پاسخ داده نشود، باعث بروز مشکلات دیگری هم می شود.
- این حالت در کودکان می تواند رفتار تقویت شده باشد. یعنی هر گاه کودک در منزل رفتار پرخاشگری را انجام داده به نتیجه مطلوب رسیده است. او با این رفتار توانسته آنچه را که خواسته به دست آورد و به نوعی با این کار امتیاز گرفته است. بنابراین این روش برایش عادی شده و همه کارهایش را با تندی و عصبانیت انجام می دهد.
- مشاهده نیز یکی از دلایل پرخاشگری هست، یعنی کودک در خانواده پرخاشگری را مشاهده کرده است.
- ممکن است گاهی ناخواسته به نیازهای کودک توجه نشده باشد و کارهای کوچک یا رفتاری باعث عصبانی شدن او شده باشد.
- ممکن است دخترتان در زمان تولد فرزند دوم، تغییراتی را در رفتار اطرافیان احساس کرده باشد، زیرا اطرافیان معمولا به صورت ناخودآگاه به نوزاد تازه متولد شده توجه میکنند و فرزند اول در این زمان روی کوچک ترین تغییرات و رفتارها حساس می باشد.
- امر و نهی و حساسیت نشان دادن و هم چنین کمالگرایی والدین نسبت به رفتارهای مختلف فرزند باعث می شود که بچه ها نتوانند کمتر از حالت عالی را برای خود تصور کنند.
راهکارها
- موقعیت ها و فضاهایی را که منجر به پرخاشگری می شود، شناسایی کنید. مثلا شما متوجه می شوید که کودکتان وقتی با خواهرش بازی می کند عمل پرخاشگری را انجام می دهد، پس بر روی این موقعیت ها کنترل و نظارت بیشتری داشته باشید و شرایطی را فراهم کنید تا فرزند اول تان با آرامش بیشتری بازی کند.
- تلاش کنید خشونت و پرخاشگری تقویت نشود. وقتی بچه با عصبانیت و بداخلاقی چیزی را می خواهد به او ندهید. اجازه ندهید با خشونت از شما یا دیگران امتیاز کسب کند. وقتی بچه کسی را می زند به او توجه نشان ندهید. مثلا نگویید بیا اینجا بشین و چایی بخور. حتی امتیازهای کوچک هم می تواند پرخاشگری را تشدید کند.
- کودک را بخاطر پرخاشگری و خشونت تنبیه نکنید، بهتر است زمان دهید تا کودکتان آرام شود و سعی کنید در هنگام عصبانیت و پرخاشگری حواس او را پرت کنید و فضا را عوض کنید، به گونه ای که آنقدر فضا و بازی جدید هیجان انگیز و جذاب باشد تا کودک جذب آن شود.
- سعی کنید امر و نهی کردن و حساسیت نشان دادن نسبت به هر رفتار دخترتان را کم کنید، تا حساسیت های او هم نسبت به مسائل مختلف کمتر شود.
- به رفتارهای مثبت کودک توجه کنید. مثلا وقتی در مهد یا منزل با خواهرش خوب بازی کرد یا خوب حرف زد بگویید: آفرین که با خواهرت خوب حرف زدی یا آفرین که با خواهرت خوب بازی کردی. بچه ها باید دقیقا بدانند برای چه عملی تشویق می شوند.
- برای ایجاد حس آرامش و راحتی خیال فرزندتان خوب است، زمان هایی را به صورت اختصاصی در روز در خانه و یا بیرون از خانه برای او بگذارید. به طور مثال هنگامی که دختر کوچکتان میخوابد، یک ساعت برای دختر بزرگترتان زمان بگذارید و به او بگویید که من این یک ساعت فقط میخواهم با تو بازی کنم.
- نجام بازی های هیجانی، پرتاب توپ و بالش، پرش و دویدن و فعالیت های دست ورزی کمک میکند تا خشم درونی کودک تخلیه شود و آرامش بیشتری داشته باشد.
- مطالعه این کتاب های الکترونیک هم در انتخاب و انجام بازی های هیجانی میتواند به شما کمک کند.
https://chamraniha.com/product/emotional-game/ - محبت های کلامی را فراموش نکنید و سعی کنید در روز او را حتما در آغوش بگیرید و به او بگویید که چقدر دوستش دارید.
- کتاب خواهر و برادرهای سازگار میتواند به شما در نحوه صحیح رفتار با فرزندتان و نحوه ارتباط آن ها با یکدیگر به شما کمک به سزایی کند.
