احساسات منفی کودک
مشاور: فاطمه مزارعی
پرسش:
پسر بزرگترم که پنج سالش تازه تموم شده، چند روزی هست که کارتون‌های شبکه پویا رو که می‌بینه، بعدش هی می‌گه: «خیلی گریه آور بود» حالت بغض و ترس داره، یه ذره بعدشم شروع می‌کنه به گریه.
قبلا خیلی هم دوستشون داشت؛ مثل ماشا و آقا خرسه، یا اتل متل یه جنگل، موچولوها. دو سه ساعت هم روزی نگاه می‌کرد پویا رو!
الان به حدی شده که بهش می‌گم پس می‌خوای خاموش کنیم؟ می‌گه: «آره» امروز که حتی تا دو ساعت بعد از خاموش شدن همون حالت بغض و ترس رو داشت. آخر سر هم بغل که می‌کردمش، گریه کرد دو سه بار.
تو این چند روزه هم چیزی تغییر نکرده تو خونمون، یا فیلم و برنامه وحشت‌ناکی ندیده. ما اصلا سریال و … نگاه نمی‌کنیم.
حتی قبلا خونه پدر و مادر که می‌رفتیم اونا شبکه نهال رو می‌ذاشتن و برنامه نهال رو که خیلی خشن و گاهاً ترسناک هست رو می‌دید. ولی الان نزدیک دوماهه اونجا نرفتیم و نهال هم ندیده (اون موقع یه بار بعد از دیدن بینوایان که کوزت هی از مادرش می‌گفت همین حس بهش دست داد و گریه کرد و ناراحت شد).
یا امروز تو موچولوها آخرش یه مورچه‌ای که از کار کردن بدش میومد. همش وسایل کهنه بقیه رو جمع می‌کرد اومد یه دوچرخه خراب برد، از این ترسید ولی نمی‌گه ترسیدم می‌گه ناراحت‌کننده بود.
منم عکس العملی که داشتم این بود که اول پرسیدم چیش ناراحت کننده بود؟ بعد یا اون می‌گفت یا نمی‌گفت، بغل می‌کردم می‌گفتم منم بعضی موقعا از یه چیزایی ناراحت میشم، یا می‌ترسم.
یا سعی کردم به چیزای خوب فک کنه گفتم: «آره منم بعضی موقعا می‌ترسم ولی به اون بافتنی‌هام فکر می‌کنم میرم می‌بافمشون، خیلی خوشگل میشن.» اونم می‌خندید ولی دوباره می‌گفت: ولی خیلی ناراحت کننده بود.
توصیف:
پسر پنج ساله شما به تازگی با دیدن بعضی از برنامه های معمولی تلویزیون ، گریه میکند و ابراز ترس میکند هر چند جدیدا اتفاق غیرعادی در زندگی تان نیفتاده که او متأثر شود. حال شما به دنبال راهکار می‌گردید.
ریشۀ احساسات منفی کودک
- احساسات کودکان در این سن بسیار سیال است و ممکن است زود تغییر کند. احساسات منفی هم می‌تواند بهشان منتقل شود. آنها در این رده سنی احتیاج زیادی به بغل گرفته شدن و ابراز احساسات دارند. همچنین دوست دارند والدین آنها را نوازش کنند و ببوسند. روش بیان احساسات به کودکان را از این پنجره آموزش ببینید.
- با توجه به شرایط کرونا و خانه‌نشین شدن همه، کلافگی و خستگی روحی برای خیلی از ما دور از انتظار نیست. همینطور روحیه و حالت روانی والدین به خصوص مادر خیلی موثر است.
- عدم داشتن برنامه مناسب برای ایجاد تنوع و نشاط در منزل، یکی از ریشه‌های این مسئله است.
- گاهی اتفاق جدید مثل اسباب کشی یا ورود فرزند جدید و یا … می‌تواند باعث ناآرامی کودکان شود و آنان احتیاج به توجه بیشتری از جانب ما داشته باشند.
راهکارهای رفع احساسات منفی کودک
- اجازه دهید کودکتان در مورد احساساتش با شما صحبت کند و شما هم فعالانه به او گوش دهید و تاییدش کنید. مثلا اگر گریه کرد بگویید: «آها حتما ناراحت شدی درسته؟ دلت می‌خواد اون خوشحال باشه؟»
«خب دوست داری چه طوری خوشحال بشه؟ بیا با هم نقاشی کاری که خوشحالش می‌کنه رو بکشیم.» - سعی کنید در مواقع ناراحتی، کمی بعد از همدلی و پذیرش احساسش، جو را عوض کنید و قضیه را فانتزی و طنز کنید. همچنین موضوع را در نظر او بحرانی جلوه ندهید.مثلا بگویید: «الان اون مورچه کوچولو منم که دنبال غذا میگردم (ادای مورچه را دربیاورید). تو بیا به من غذا بده. چی بهم میدی؟»
- سعی کنید امرونهی‌ها را هر چند کوچک و پیش پا افتاده باشد کم کنید. حساسیت نشان دادن نسبت به رفتار فرزندتان را کنار بگذارید تا استرس از فرزندتان برداشته شود.مثلا: «اینکه گریه نداره! چرا بچه بازی درمیاری!این اتفاق اصلا هم ناراحت‌کننده نیستش!»
- جو عمومی منزلتان را تغییر دهید. برای همین با پسرتان بازی‌های هیجانی و شاد انجام بدهید و از ظرفیت بالکن، حیاط، پشت‌بام غافل نشوید. این بازی‌ها را در باقچه نگاه کنید.
- کارهایی که دوست دارد را انجام بدهید مثلا با هم یک غذایی را آماده کنید. کیک بپزید. البته از کودکتان در حد توانش کمک بخواهید و همانطور که دوست دارد اجازه دهید کارش را انجام دهد.
- گاهی با هم انیمیشن تماشا کنید و اتفاقات داستان را با تخیل و طنز بازپروری کنید و با پسرتان در موردش صحبت کنید.
- گاهی شرایط دیدار با دوستانش را فراهم کنید و با هم به پارکی که خلوت باشد بروید تا با هم بازی کنند. این کار احساسات منفی کودکان را کم میکند. طبیعت‌گردی چمرانی‌ها را از این پنجره ببینید.
