خط قرمز های حیا را چگونه به بچه ها بیاموزیم؟

توصیف مسئله

واکنش ما نسبت به رفتارهای بچه ها در زمینه حیا چگونه باید باشد ؟

ریشه

1. کودکان از سن حدودا 4سالگی که بیشتر با بدن خود آشنا می شوند کم کم کنجکاوی هایی میکنند که بخشی از آن ها طبیعی است و با راهکارهایی میتوان به سمت درست هدایت کرد. اصل این کنجکاوی ها طبیعی است اما زمانی مسئله ساز می‌شود که به سنین بالاتر سرایت کند.
2. وجود فضاهای خلوت و دنج بین بچه ها زمینه ساز این گونه رفتارهاست.
3. داشتن اوقات بیکاری زیاد هم کودکان را به این سمت سوق می‌دهد.
4.  دادن آگاهی در زمینه بدن و عضو خصوصی، حساسیت نشان دادن و مقابله مستقیم نه تنها مانع این کار نخواهد شد بلکه آنها را حریص تر خواهد کرد.
5.  یکی دیگر از ریشه های کنجکاوی، اضطراب است. کودکانی که به هر دلیلی مضطرب هستند به طور طبیعی برای به دست آوردن آرامش به این کار رو می‌آورند. دلایلی مثل: امر و نهی زیاد، انتقاد زیاد، بیماری مادر یا پدر، مشکلات والدین، نبود رابطه عاطفی بین اعضا خانواده و …
6.  بازی نکردن کودکان به اندازه کافی باعث تجمیع انرژی در آنها می‌شود. وجود این انرژی ها منجر به بروز کنجکاوی می‌شود.

راهکارها

1. بسته به کاری که انجام می‌دهند، واکنش مناسب نشان دهید.
   اگر منظورتان کنجکاوی جنسی است، زمینه‌هایش را از بین ببرید. گوشه‌های دنج و خلوت مکان مناسبی برای پرداختن به این کنجکاوی‌ها فراهم می‌کنند. با بچّه‌ها رابطه‌ی عاطفی برقرار کنید و نگذارید در چنین مکان‌هایی تنها شوند.
2. هیجان و بازی‌های هیجانی دشمن سرسخت چنین کنجکاوی‌هایی هستند. با گنجاندن فعالیت‌های پرهیجان در برنامه ریشه‌ی کنجکاوی را بخشکانید؛ مثلاً در نقش گرگ دنبالشان بدوید و با درآوردن صداهای گوناگون و زوزه‌کشیدن بر هیجان بازی بیفزایید.
   مشغولیت بدنی، مانند کار با ابزار و مسئولیت‌های پرتحرّک به کنترل بهتر اوضاع کمک می‌کند.
3. در کنار همه‌ی این اقدامات باید با خانواده‌ی آنان گفت‌وگو کنید و ببینید ریشه‌ی این کنجکاوی چیست؟ آیا خانواده حسّاسیت خاصّی داشته؟ آیا درباره‌ی مسایل جنسی به فرزندشان آگاهی داد‌ه‌اند؟ وضعیت روحی والدین به‌ویژه مادر نیز بسیار مهم و تعیین‌کننده است. با همفکری والدین به راهکارهایی برای ازمیان‌ بردن زمینه‌های کنجکاوی برسید.
4. اجمالاً غلبه‌ی بعد شناختی بر بعد عاطفی-هیجانی زمینه‌ی اصلی بروز این عارضه در کودکی است. از دادن هر گونه توضیح یا نصیحت یا آگاهی به بچه ها خودداری کنید.
5. پیش از درمیان‌گذاشتن موضوع با خانواده روی تصویر ذهنی خود از این موضوع کار کنید. این امر را صرفا یک بازی کودکانه که از سر کنجکاوی صورت می‌گیرد، قلمداد کنید و در انتقال مسئله به خانواده هم از این زاویه ورود کنید. داشتن هرگونه تصویر ترسناک از این موضوع و انتقال آن به خانواده تنها مسئله را پیچیده‌تر و گره را کورتر می‌کند. بنابراین مسئله‌ی یادشده را از مقوله‌ی حیا جدا کنید و در دایره‌ی بازی و کنجکاوی کودکانه قرار دهید. این نخستین گام است.
   هدف از گفت‌وگو با خانواده تنها آگاهی‌یافتن از ریشه‌ها و زمینه‌ها و همفکری برای حلّ مسئله است؛ نه چیزی دیگر.