خواهر و برادر
نام مشاور: سرکار خانم جعفریان
پرسش
ببخشید من یه پسر سه سال و نیمه دارم و یه پسر ۴ماهه. بشدت کلافه شدم، پسر بزرگم دائم داداششو اذیت می‌کنه. دوستش داره ولی نمی‌دونه چطور بازی کنه؛ داد می‌زنه، از خواب بیدارش می‌کنه و… تو این شرایط مهدم نمیشه بره. تشویقش کردیم، از طرف داداشی کادو می‌خریم براش ولی موثر نبوده. کارایی که می‌کنه بعضی وقتا واقعاً خطرناکه مثلاً بلندش می‌کنه، از روی دوست داشتن سرشو فشار می‌ده. کلاً بچه‌ای هست که تو خونه انرژی‌دار و سر‌و‌صدا کنه و بیرون خجالتی. فرزند کوچکم شرایط خاص نداره ولی کلاً کم خواب هست و بغلی. هرجور اسباب بازی که فکر کنید خریدیم ولی ۵دقیقه سرگرم میشه و دوباره همون کارا رو می‌کنه. هم بازی هم نداره دائم از کوچیکی با باباش بازی می‌کرده. پدرش میگه باید این دوتا رو جدا کنیم، تو کوچک رو ببر خونه مامانت، منم با بزرگه بازی می‌کنم. ولی نمیشه که هر روز این کار رو کرد! به نظرم پدرش بچه رو به خودش وابسته کرده، هر روز پارک و گردش میبردش. اینقدر دیگه عصبی شدم میزنمش، اونم خیلی ما رو می‌زنه، خیلی بچه حرف گوش نکنیه.
توصیف مسئله
چطور باید رابطه پسر سه سال و نیمه و برادر ۴ ماهه اش را به درستی تنظیم کرد تا کودک چهار ماهه از طرف برادرش آسیبی نبیند؟
ریشه
- یکی از مسائلی که در بین خانواده ها شایع است کنترل روابط بین فرزندان است. کنترل این روابط نیازمند صبر والدین است و با گذر زمان رفع خواهد شد.
- بچه های سه ساله نمی‌توانند احساساتشان را به درستی بیان کنند و علایق شان را با زدن و پرت کردن بیان می‌کند.
- بعد از به دنیا آمدن فرزند دوم، فرزند اول به خاطر زمان زیادی که برای رفع نیازهای فرزند اول گذاشته می شود، احساس می‌کند که توجه کمتری به او می شود و به این موضوع واکنش نشان می دهد.
- گاهی وقت‌ها تشویق والدین به شکل جایزه و کادو باعث شرطی شدن کودک می‌شود و کودک رفتارش را تکرار می‌کند.
- برخورد فیزیکی با کودک یکی از راهکارهایی است که اثر گذاری کوتاه مدت دارد اما در طول زمان اثرات منفی روی کودک می‌گذارد.
۶_ حساسیت زیاد شما نسبت به امنیت فرزند دوم باعث نگرانی فرزند اول شما نسبت به جایگاهش در خانواده می‌شود.
راهکارها
- آرامش تان را حفظ کنید و نگران نباشید. کودک شما قصد آسیب زدن به برادرش را ندارد. با گذر زمان و بزرگتر شدن فرزند اولتان شرایط بهتر می شود.
- به فرزندتان مسئولیت های کوچکی در مورد فرزند کوچکترتان بدهید، مثلاً: هنگام عوض کردن پوشک فرزند دومتان از فرزند اولتان کمک بگیرید تا لباسهای برادرش را به شما بدهد یا در درست کردن غذای فرزند دوم تان به شما کمک کند.
- برای فرزند اولتان زمان خصوصی قرار بدهید. سعی کنید در این زمان مسئولیت فرزند دومتان را به فرد دیگری بسپارید و تمام توجهتان را به فرزند اولتان بدهید. کارها و بازی هایی را انجام دهید که او دوست دارد و احساس نیاز به توجه اش برآورده می شود.
- بازی های هیجانی با کودک تان انجام دهید تا انرژی اش تخلیه شود. تخلیه انرژی باعث می شود کودک شما احساس بهتری داشته باشد. جنگ بازی با بالش، پریدن روی تخت، جنگ توپی، دویدن و… بازی های مناسب برای کودک شماست.
برای شناخت بیشتر بازی های هیجانی می توانید از کتاب الکترونیکی «هیجان بی دردسر در طبقه پنجم ساختمان ما» در سایت چمران ها استفاده کنید.
https://chamraniha.com/product/emotional-game/ - کنترل روابط بین فرزندان نیاز به آگاهی و مطالعه راجع به ویژگیهای کودک و روابط بین کودکان دارد. کتاب خواهر و برادرهای سازگار می تواند به شما در یادگیری این موضوع کمک کند.
- از تشویق کردن با جایزه و کادو پرهیز کنید. این کار باعث شرطی سازی کودک شما می شود و رفتار نادرست او را تشدید می کند. بهتر است از ویژگی ها و توانایی هایش تعریف کنید و توجه تان را با توصیف کارهایش نشان بدهید تا احساس بهتری داشته باشد، مثلاً بگویید: چقدر خوب می تونی آرووم بازی کنی تا برادرت بیدار نشه یا چقدر خوشحالم که به برادر کوچکترت محبت می کنی و ازش مراقبت می کنی.
- وقتی فرزند اولتان سمت برادرش می رود سعی کنید حساسیتی نشان ندهید. کودک شما با دیدن نگرانی و واکنش‌های شما احساس خطر می‌کند و رفتارهایش تشدید پیدا می کند. می‌توانید وقتی فرزند اولتان به سمت برادرش می‌رود شما همراهی اش کنید. اگر احساس خطر کردید به فرزندتان بگویید: فکر کنم برادرت دوست نداره اینجوری باهاش بازی کنیم. میخوای این بازی رو باهاش انجام بدیم؟!
- مقاله «وقتی فرزند دوم قرار است به دنیا بیاید» می تواند آگاهی مناسبی به شما بدهد.
https://chamraniha.com/second-child/ - سعی کنید روزانه فرزند اول تان را در آغوش بگیرید و ببوسید و به او بگویید چقدر دوستش دارید و خوشحال هستید که او در کنار شما می باشد. بچه های زیر ۷ سال به محبت و توجه بی اندازه احتیاج دارند.
- میزان امر و نهی های روزانه و تذکرات را کم کنید.
