تغییر رفتار و پرخاشگری بعد از تولد فرزند جدید

مشاور: مریم صادق پور

پرسش:

دختر اولم سه سال و نه ماه و دختر دومم دو ماهه هست. چند وقته دختر بزرگم عصبی شده، از صبح که از خواب بلند میشه عصبانیه، با من که حرف میزنه خیلی عصبیه. قبلا منو نمی‌زد، الان تا چیزی باب میلش نباشه منو می‌زنه. من سعی می‌کنم بهش محبت کنم ولی کم میارم، منم عصبانی می‌شم. کم و بیش بازی می‌کنم باهاش، کاردستی درست می‌کنیم. البته الان چون من درگیر دختر کوچکم هم هستم، بیشتر با موبایل بازی می‌کنه و تلویزیون می‌بینه. غیر از این باشه هم حوصله‌ش سر می‌ره. دلیل این رفتارهاش شاید خواهر کوچکش باشه که اولا خیلی دوسش داشت، اما الان اون رو هم فشار میده. من نمیدونم چکار باید بکنم؟ کلی دعا کردم خدا راهی جلوی پام بذاره بتونم کمکش کنم از این حالت در بیاد.

توصیف:

عصبانیت و پرخاشگری بعد از تولد خواهر کوچکتر به چه دلیل است؟
در مواجه با کتک زدن و پرخاشگری و عصبانیت بچه‌ها چه واکنشی باید داشت؟

ریشه:

۱. ما معمولاً نسبت به رفتارهای بچه بزرگتر حساسیت‌هایی نشان می‌دهیم و با متولد شدن فرزند جدید، انتظارات و توقعاتمان از بچه بزرگتر بالا می رود و ناگهان او را خیلی بزرگتر می‌بینیم. گویا یادمان می‌رود که او خودش در سن کودکی و خردسالی است.
۲. بچه‌ها تصوری از وجود خواهر و برادر جدید در زندگیشان ندارند و معمولاً بعد از بدنیا آمدن آن‌ها و تغییر شرایط، خواهر و برادر جدید را موجوداتی می یابند که توجه پدر و مادر را به خود جلب کرده اند.
با توجه به اینکه دختر شما هنوز در سنین وابستگی و خودمحوری است، پذیرش حضور فرد دیگری که توجه اصلی شما را به خودش جلب کرده برایش دشوار است.
۳. از سوی دیگر ممکن است شما به دلیل مشغله‌ای که به واسطه‌ی فرزند جدید دارید، فرصت پاسخگویی مناسب و سریع به نیاز های مختلف علی الخصوص نیازهای عاطفی دختر اول را نداشته باشید و این برآورده نشدن، سبب شده احساس خشم و عصبانیت در او شکل بگیرد.

بخوانید  سوال 543

راهکارها:

1.ریشه‌های اضطراب و پرخاش در محیط خانه را کشف کنید و تا حد امکان کنترل کنید. عصبانیت خودتان یا همسرتان، وسواس یکی از والدین، افسردگی و فشار روحی مادر و …

2.وقتی عصبانی می‌شود او را در آغوش بگیرید و وقتی کمی آرام شد، علت را از او جویا شوید.
دختر شما در ابتدای یادگیری مهارت بیان احساسات و نیازهایش است. بنابراین راجع به احساساتش با او صحبت کنید تا کم کم آن‌ها را بشناسد و راه بروز آن ها را یاد بگیرد. مثلاً بگویید: فکر کنم الان از یه چیزی ناراحتی! میخوای به من بگی چی شده؟

3.قطعا کم توجهی پدر و مادر سبب عصبانیت و پرخاش فرزند می‌شود. گاهی به دنیا آمدن بچه ی جدید، مشغله‌های پدر و مادر را افزایش داده و این بی توجهی، نیاز عاطفی کودک را پر رنگ تر می کند.
با توجه به نیاز عاطفی فرزند شما، در درجه‌ی اول، بهترين راهكار محبت کلامی است. سعی کنید هر روز چندین مرتبه برنامهی در آغوش گرفتن او را داشته باشید.

4.حداقل روزی نیم الی یک ساعت وقت اختصاصی برای دخترتان بگذارید. این حداقل زمان را کاملا به او اختصاص دهید بدون اینکه دغدغه‌ی دختر کوچکتر را داشته باشید. می‌توانید از حمایت مادر و یا همسرتان برای نگهداری دختر کوچک کمک بگیرید تا با خیال راحت با دختر بزرگتر بازی کنید.
این کار خیلی خوب می‌تواند به او آرامش دهد.

5.به درخواستهایش هم زود جواب دهید. ما گاهی اوقات مشغولیت هایی داریم. وقتی کودکان ما را صدا می کنند و درخواستی دارند، دیر جواب می دهیم و باعث عصبانیت آنها می شویم.

بخوانید  سوال 539

6.محیط خانه را برای او غنی کنید. یعنی در مکان‌های مختلف خانه ابزار مناسب برای او قرار دهید. هر چه محیط کودک غنی‌تر باشد، امکان بیکار ماندن او و عصبانیتش کم‌تر می شود.
مثلاً ابزاری که در خرازی ها موجودند می توانند زمینه‌ی سرگرمی و بازی‌های زیادی را برای دختر شما فراهم کند. ابزاری مثل دکمه، پارچه، پولک، چسب و… می‌توانید این مواد را در مقدار زیاد در اختیار او قرار بدهید تا هرچه می‌خواهد به سبک خودش بیافریند.
برای ایده گرفتن می تواند از کتاب الکترونیکی «دست سازه های من و مامان بابام» مراجعه کنید:
https://kachi.chamraniha.com/product/manual-work-e-book/

7.برای آرامش بیشتر و بروز کمتر عصبانیت حتما بازی با آب و خمیر را در برنامه روزانه کودک قرار دهید.
استفاده از کتاب الکترونیکی «بازی های دست ورزی با خانواده» و «قصه های آبی» خیلی به شما کمک می کند.
بازی های دست ورزی با خانواده:
https://kachi.chamraniha.com/product/craftsmanship/
قصه‌های آبی:
https://kachi.chamraniha.com/product/water-play-e-book/

8.در ارتباط با فشار دادن خواهر کوچکتر، به هیج وجه نباید برخورد مستقیم کنید. بلکه آن موقعیت را به بازی تبدیل کنید. بی توجهی شما به این رفتار دخترتان سبب می‌شود که کم کم این رفتار کمرنگ شود. اما ابراز ناراحتی شما باعث می‌شود کودک نسبت به رفتارش خودآگاه تر شود و در مواردی از این روش برای جلب توجه ما استفاده کند.

9.مطالعه کتاب «خواهر و برادرهای سازگار» به شما کمک می‌کند.
همچنین مطالعه مقاله‌ی «بحران فرزند جدید» را به شما توصیه می‌کنم.
https://kachi.chamraniha.com/second-child