مضامین اخلاقی و آداب دانی
نام مشاور : جناب آقای اعلایی
پرسش
میخواستم بدونم که بچه ها از چه زمانی باید قانون مند بشوند که این ساعت نرو بیرون یا الان سر و صدا نکن ، پسرم الان ۴سالش هست و من نمیدونم که باید از الان قانون مند بشه یا خیر؟
توصیف مسئله
سن قانون پذیری چه زمانیست؟ از چه دوره ای بچه ها مفهوم قانون را درک می کنند و از چه زمانی توان پایبندی به آن را دارند؟
ریشه
- قانون ها اصولا اعتباری و انتزاعی است. یک قرارداد است که اگر چراغ سبز شد برویم و اگر قرمز شد بایستیم. احکام دینی هم تا حد زیادی به همین نحو است. قرارداد خداوند است که اگر خون ریخت برای نماز باید بشوییم و اگر رنگ ریخت نیاز نیست. همین اعتباری و انتزاعی بودن را کودک زیر 7سال درک نمی کند. بچه ها از حدود 7سالگی (سن تمیز) درک می کنند. از 9یا بنا بر برخی روایات 10 سالگی توان پایبندی به آن را دارند به گونه ای که ما سر قوانین سخت گیری داشته باشیم.
- سخت گیری در خصوص آداب دانی یا قانون یا هر چیز دیگر آفت هایی دارد. مثل پرخاشگری، لجبازی، عدم انعطاف‌پذیری و …
- انتظارات بیش از حد ما بزرگترها نسبت به سن بچه ها، باعث می‌شود کودک بودن آنها را در نظر نگیریم و کارهای جلوتر از سنش را از او بخواهیم.
- یکی دیگر از ریشه‌های مشکلات امروزی، عجله در بحث تربیت است. در صورتی که تربیت یک امر تدریجی و زمان بر است.
راهکارها
- در زیر 7سال ما باید از حس ها و احساسات استفاده کنیم.
مثلا شما این کار را می کنی من ناراحت می شوم به جای اینکه با عصبانیت بگوییم چرا این کار را کردی یا مگه قرار نشد …
مثلا: اگر دوستت را بزنی دردش می‌آید دیگر بازی نمی کند، به جای اینکه بگویید زدن کار بدی است یا بچه ی بی تربیت … - سطح توقعمان را از بچه ها پایین بیاوریم.
مثلا هیچ وقت بچه ها همه ی اسباب بازی هایشان را نمی توانند در این سن جمع کنند. نمی توانند اتاقشان را مرتب نگه دارند. نمی توانند تمیز غذا بخورند… - چیزهایی که برای ما مهم است یا دوست داریم و همین طور محدودیت هایمان را منتقل کنیم.
مثلا من خیلی دوست دارم همه با هم غذا بخوریم. من خیلی توپ بازی را دوست دارم. من خیلی خاله بازی را دوست دارم. من دوست ندارم تنهایی بازی کنم بیشتر دوست دارم با کسی دیگه بازی کنم.
مثلا من الان باید این غذا را هم بزنم تا خراب نشه، ده دقیقه دیگه میام. خیلی دوست دارم باهات بازی کنم ولی یه ذره خسته ام. تا 10 بشمری من استراحت می کنم بعد میام. - ر خصوص تمیزی و کثیفی، نجس پاکی، ساعت خواب یا … اصلا حساس نباشید و تذکر ندهید.
- در زیر 7 سال، تنها کاری که باید کودک انجام دهد بازی است؛ بازی با والدین ، بازی با خود، بازی با همسالان.
بنابراین شرایط این سه را برایش تا حد امکان فراهم کنید. - صلا در خصوص یادگیری مفاهیم و … عجله به خرج ندهید. کودک در همه بازی ها کم کم همه این مفاهیم را خواهد آموخت.
