ناتوانی کودک در ابراز نیازهای خود
مشاور: فاطمه مزارعی
پرسش:
من دو پسر سه سال و دو ماهه و یک سال و هشت ماهه دارم.
پسر بزرگم با اینکه همیشه بهش توجه داشتم و محبت میکنم، خیلی بدقلق و بهانه گیره. از صبح که بیدار میشه نق میزنه تا شب؛ وقتی گرسنه یا تشنه هست یا دستشویی داره به جای اینکه ابراز کنه، مدام غر میزنه و میگه بشین می‌خوام بیام تو بغلت؛ منم بهش میگم الان مشکلت اینه مثلاً دستشویی داری بری راحت میشی و… ولی اصلا زیر بار نمیره و جیغ و داد می‌کنه میگه نه! یا حتی موقع بازی کردنش وقتی اون سه تا مشکل رو داره شروع می‌کنه به گیر دادن به مدل بازی و نق زدن یا اینکه حمله می‌کنه به داداشش! وقتی مسئله‌ی گرسنگی، تشنگی، دستشویی و البته خوابش حل میشه، آروم میشه.
خیلی خسته و کلافه شدم؛ همش باید حدس بزنم الان مشکلش چیه که این کار رو می‌کنه. گاهی دیگه از کوره در میرم و سرش داد میزنم. نمیدونم باید چی کار کنم!
با اینکه قبل از دو سالگی کامل صحبت می‌کرد ولی نمی‌تونه و انگار نمی‌فهمه که چه احساسی داره که بیانش کنه. البته منم که بهش میگم، گاهی می‌پذیره ولی خیلی از اوقات اصلا!
لطفاً اگه ممکنه بنده رو راهنمایی بفرمایید.
توصیف:
فرزند بزرگتر شما چند وقتی است که نیازهایش را با زبان ابراز نمی‌کند و در عوض با کارهایی مثل غر زدن، حمله به برادر کوچکترش یا بهانه‌گیری و … ابراز می‌کند.
اکنون شما به دنبال راه‌حل هستید.
ریشه:
۱. به طور طبیعی، بعد از به دنیا آمدن فرزند دوم، نیاز به توجه و محبت در فرزند اول بیشتر میشود. در صورتی که بزرگترها فکر می‌کنند که او دیگر بزرگ شده، در صورتی که او نیز کودک است و نیازهای کودکانه خود را دارد.
۲. زمانی فرزند جدید به دنیا می‌آید و کودک بزرگتر محبتی از جانب بزرگترها دریافت نکند ، با یک سری کارهایی سعی می‌کند جلب توجه و ابراز وجود کند. مثل زدن بچه کوچکتر، نگفتن نیازهایش و غر زدن و …
۳. نکته مهم این است که کودکان به جهت دایره لغات محدود و تجربه کم، به طور کامل توانایی ابراز احساسات و نیازهای خود را ندارند و باید بزرگترها کمک کنند.
حال این نکته را در کنار مسئله بحران فرزند دوم قرار دهید، دلیل رفتارهای پسر بزرگترتان مشخص میشود.
۴. گاهی تعریف ما از ابراز محبت و توجه با تعریف کودکان مغایرت دارد. برای همین ما اشتباها فکر می‌کنیم که در حال محبت کردن هستیم در صورتی که کودک این پیام را دریافت نمی‌کند.
روش‌های محبت به کودکان، بازی با والدین، آزادی حداکثری در منزل، امر و نهی نشدن، قائل بودن حق کودکی بدون در نظر گرفتن نقش برادر بزرگتر، حساسیت نداشتن خانواده نسبت به تمیزی و کثیفی، آداب، نظم و تربیت و …. است.
راهکارها:
1.به فرزندتان بسیار محبت کنید و او را بغل کنید و ببوسید و بگویید چقدر دوستش دارید.
مثلاً:
پسرم شما اولین بچه ما هستی ما خیلی خوشحالیم که خدا تو رو به ما داده.
خدا داداشی رو بهمون داد که بیاد و با شما بازی کنه تا شما حوصلت سر نره.
2.روزانه هم پدر و هم مادر حداقل یک ساعت متمرکز و خودجوش با فرزندتان بازی کنید و از بازی با او لذت ببرید.
بازی‌های هیجانی، پریدنی، دویدنی، دست ورزی، نقاشی و ..
کتاب‌های الکترونیکی دست ورزی و بازی هیجانی و آب بازی به شما ایده های جالبی می‌دهد.
https://kachi.chamraniha.com/product/craftsmanship/
3.شما تا الان خیلی تلاش کردید و سعی کردید به فرزندتان توجه و محبت داشته باشید ان شاء الله از این به بعد با روش دیگری اینکار را انجام دهید. به احساس فرزندتان توجه کنید و به حرف هایش گوش کنید و آن را تأیید کنید، هر چند که حرف هایش اشتباه باشد.
مثلاً وقتی که ناراحت است با او همدلی کنید.
مثلاً:
به نظر ناراحت میرسی!
فکر کنم شما میخوای بگی از چیزی ناراحتی!
اگه دستشویی داری میتونی دستتو بالا بگیری و اگه هم گرسنه ای میتونی با دستت بای‌بای کنی.
یا …
4.نسبت به کارهایش حساسیت نشان ندهید.
و سعی کنید با حالت بازی مانند که در راهکار بالا گفته شد برخورد کنید.
5.با خودتان هر روز واگویه کنید که او فقط ۳سال و دوماهه است و بسیار کوچک است و نمی‌داند با احساساتش مخصوصاً که اکنون یک برادر کوچکتر دارد، چه کار کند.
هرگز او را به خاطر کارهای منفی‌اش سرزنش نکنید.
به کارهای مثبتش بیشتر توجه کنید و کارش را توصیف کنید و جلوی پدر و بقیه بازگو کنید.
6.کتاب قصه قیافه‌های بامزه، کتاب قصه مامان چقدر دوستم داری؟، کتاب قصه اگه گفتی چقدر دوست دارم؟ را تهیه کنید و با هم آن را بخوانید و توجه فرزندتان را به تصاویرش جلب کنید.
7.خود را در موضع آرامش قرار دهید و باور داشته باشد که فقط شما نیستید که این‌چنین مسئله ای دارد و این یک مسئله فراگیر است و حل شدنی.
8.از ظرفیت طبیعت و پارک به همراه چند دوست همسن و سال غافل نشوید.
همسن و سالان بسیار در تخلیه روانی بچه‌ها تاثیرگذار هستند.
می توانید در سایت چمرانی در مورد کارهایی که می توانید در پارک انجام دهید، بیشتر بخوانید:
kachi.chamraniha.com/girls-school/camp/#طبیعت
9.تا حد ممکن شرایط آزادی عمل را فراهم کنید تا به راحتی و بدون دغدغه، فرزندتان بازی کند.
حتی اگر لازم است اشیای شکستنی را از جلوی دست و پایش بردارید تا بتواند راحت بازی کند.
10.امکان فعالیت‌های دلخواهش را بیشتر فراهم کنید و مدتی فقط کارهایش را به سمت مثبت توصیف کنید.
11.عکس‌های بچگی و لباس های پسر بزرگتر را نشانش دهید و داستان به دنیا آمدنش را به زیبایی و لطافت برایش تعریف کنید.
