بایگانی دسته ی مقاله تربیتی

وقتی فرزند دوم می آید، آن استرس ها و حساسیت های فرزند اول، کمرنگ تر می شود، تجربه های قبلی شما را برای مادری کردن، آماده تر می کند اما این میان، کودک دیگری هم هست که نیازمند توجه و محبت شماست.

 

برای این تعامل و سازگاری با شرایط جدید، چه کارهایی می توانیم انجام دهیم؟

 

ارتباط فرزند اول و دوم در زمان بارداری:

۱. نیازی نیست از همان روزهای اول بارداری، فرزند اول تان را در جریان قرار دهید. زیرا تحمل مدت زمان بارداری، که زمان زیادی هم هست، برای کودک سخت است.

۲. برای خبر دادن، می توانید کودک را همراه خود به سونو گرافی یا مطب دکتر ببرید. کودک را ببیند یا صدای قلب او را بشنود.

۳. کتاب هایی که در مورد تولد نوزاد جدید است، باهم بخوانید.

۴. اجازه دهید کودک تکان های جنین را حس کند و با او صحبت کند.

 

ارتباط و تعامل بعد از به دنیا آمدن:

۱. زمانی که نوزاد اولین بار به خانه می آید، برای فرزند اول هدیه بخرید. نیازی به هدیه های گران قیمت و آنچنانی نیست. می تواند تعدادی ابزار بازی بخرید. مثلا چسب کاغذی، مداد رنگی، توپ، قیچی، کاغذ رنگی، تیله، کتاب قصه و … . به او بگویید هدیه ها برای خواهر یا برادر شدن اوست.

۲. در روزهای اول، سعی کنید در حضور فرزند اول، به نوزاد جدید محبت نکنید.

۳. توجه خود را تا جای ممکن بین دو کودک تقسیم کنید و حتی بیشتر به فرزند اول توجه کنید.

۴. در کارهای نوزاد، فرزند اول را شریک کنید. مثلا لباس آوردن، آماده کردن وسایل خواب و … . به او مسئولیت دهید. مثلا شما مسئول آوردن شلوار هایی خواهر یا برادری‌.

۵. در حضور دیگران از اینکه چه کارهایی برای برادر یا خواهرش انجام می دهد، تعریف کنید.

۶. توقع خود را در سن او نگاه دارید. مدام او را سرزنش نکنید که تو بزرگتری، نباید این کار را بکنی.

۷. در هفته، حداقل یکبار، فرزند دوم را به پدر یا مادربزرگ بسپارید، و وقت دوتایی با فرزند اول تان بگذارید.

۸. پدر نقش زیادی می تواند داشته باشد. بهتر است به فرزند اول توجه بیشتری کند و با او بازی کند. می توانید در مورد نقش پدر در تربیت فرزند، بیشتر بخوانید.

وقتی یک کشور در غم از دست دادن بزرگترین، مهم ترین و مهربان ترین قهرمانش به سر می برد، قطعا مهم است که کوچک ترین و سرنوشت ساز ترین عضو های آن جامعه نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشند.
کودکان در همه حال، مشاهده گران خوبی هستند، مخصوصا زمانی که متوجه موضوع ناراحت کننده ای در پدر و مادرشان شوند. پس در این موقعیت ها، سعی نکنید بچه ها را در این غم شریک نکنید.
چرا؟ چون این اتفاق ملی، میهنی، مذهبی و جهانی است که لازم است هر کودکی با توجه به سن و درکش از موضوع، در جریان قرار بگیرد.

هویت سازی را باید از کودکی آغاز کرد.

در این موقعیت ها چه برخوردی با کودکان داشته باشیم؟

اگر فرزند زیر هفت سال دارید:
لزومی ندارد خیلی درباره ی نحوه ی شهادت سردار با او صحبت کنید.
همین که بداند یک پدر مهربانی بوده که همه ی بچه های دنیا را دوست داشته و سعی می کرده تا همه خوشحال باشند و برای این هدف با آدم های بد مبارزه کرده، کافی است.
می توانید قصه هایی از شجاعت سردار برای او تعریف کنید.
به او یادآوری کنید او شهید شده و هرکس شهید شده یعنی یک قهرمان است.

 

اگر فرزن بالای هفت سال دارید:
با کمک هم، با هر ابزاری که دارید پرچم و سردر برای خانه، کوچه و محله تان درست کنید.
اگر در تشییع شرکت می کنید، حتما پلاکارد، شعار و پرچم داشته باشید. آن را با کمک بچه ها بسازید.
به نیت شهید، لقمه های نذری درست کنید. در مدرسه، مسجد و محله بین مردم پخش کنید. می توانید برای لقمه ها یک شعار یا نوشته با بچه ها طراحی کنید.
مهم این است که بچه ها بی تفاوت نباشند، و بفهمند اگر ما گریه می کنیم به خاطر از دست دادن یک آدم بزرگ بوده ولی به همان اندازه هم خوشحال هستیم. چون او به آغوش خدا رفته و حالش خیلی خوب است.
به او بگویید ما هم اگر بخواهیم می توانیم کارهای خوب انجام دهیم و آرزوی شهید شدن داشته باشیم و برای همه قهرمان باشیم.

راهت ادامه خواهد داشت، قهرمان تمام کودکان جهان.

 

برای آشنایی با بچه ها با هویت ملی شان، دیدن و خواندن این کتاب ها را به شما شدیدا توصیه می کنیم:

کتاب الکترونیک تاب بازی در پارک انقلاب

کتاب الکترونیک انقلاب در دستان دبستانی ها

کتاب صوتی گل دهان

تا به حال شده حساب کنید چقدر با فرزندتان صحبت می کنید. زیاد؟ کم؟ و یا اصلا به مدل صحبت کردن  و نوع گفتگو هایتان دقت کرده اید؟

معمولا مادران، بیشترین مکالمه را با فرزند دارند چرا که ساعت بیشتری از روز را در کنار او هستند.

حال یک روز خود را مرور کنید. سعی کنید به خاطر بیاورید از صبح که کودک بیدار می شود، چه مکالماتی بین شما رد و بدل می شود.

سلام دختر گلم، سلام پسر قشنگم

پاشو برو صورتت رو بشور.

بیا بشین صبحانه بخور.

نریزی رو لباست.

تلویزیون رو کم کن.

باز که همه اسباب بازی هاتو زیختی.

بدو جمع کن همه رو.

و … .

بهتر است شما هم یک قلم و کاغذ بردارید و مکالمات خودتان را یادداشت کنید. جملات شما چگونه است؟

متاسفانه اکثر جملات ما با کودک دستوری است.

 

امر و نهی چه تاثیراتی در کودک دارد؟

امر و نهی های زیاد، تاثیرات زیادی در روابط شما با کودک دارد.

1. لجبازی کودک را افزایش می دهد.
2. امر و نهی و جملات دستوری وقتی بیش از حد باشد و در موقعیت های غیر ضروی به کار برده شود، در طولانی مدت تاثیر خود را از دست می دهد.

مثلا کودکی که در تمام موارد امر و نهی شنیده، دیگر در شش سالگی، حرف های پدر و مادرش برای او اهمیت نخواهد داشت.

3. کودک یاد می گیرد با دیگران هم با همین ادبیات صحبت کند و در تعامل با همسالان زور گویی می کند.

 

چند نکته برای ارتباط بهتر با کودک:

1. برای ارتباط بهتر با کودک، باید ادبیات خود را تغیر دهیم. کمی به عقب برگردید و جملات قبل را مرور کنید.

حالا می خواهیم همان جملات را با ادبیات صحیح به کار بریم.

صبح شده، خورشید خانم بیدار شده. منم دارم میرم صورت رو می شویم.

یه صبحانه ی خوشمزه، روی میز منتظر شماست. به نظرت چی می تونه باشه؟

می تونی یکم با کنترل صدای تلویزیون رو کم کنی؟

امروز چه بازی دوست داری انجام بدی با این همه وسایلی که آوردی؟

من یه بازی بلدم. جارو بازی. میخوای با هم جارو بشیم و اسباب بازی ها رو جارو کنیم.

2. برخی حساسیت هایمان را کنار بگذاریم. مثلا اجازه دهیم کودک خودش غذا بخورد و اگر در این تمرین استقلال، غذایی ریخت یا لباسی کثیف شد، کودک را سرزنش نکنیم. چرا که اگر این تجربه ها نباشد، استقلالی هم اتفاق نخواهد افتاد.

می توانید برای آشنایی با راهکار های مستقل شدن کودک، کارگاه مجازی استقلال کودک را ببینید.

 

به جای امر و نهی، چه جملاتی به کار ببریم؟

1. کاری که می خواهیم کودک انجام دهد، اول خودمان انجام دهیم و آن را اعلام کنیم. اگر این کار از سنین پایین اتفاق بیفتد، به عنوان یک الگو در ذهن کودک نقش می پذیرد. شاید کودک چند بار این کار را انجام ندهد، اما به مرور زمان این رفتار در او نهادینه می شود. مثلا هرگاه از بیرون به خانه بر می گردید، دست هایتان را بشویید. و این شستن را اعلام کنید.

به یاد داشته باشید اگر این کار با جملات دستوری در کودک نهادینه شود، زمان هایی که شما نیستید او این کار را انجام نمی دهد.

2. به او حق انتخاب دهید. به جای اینکه بگویید “این لباس رو بپوش”، بگویید “دوست داری بین این سه تا لباس کدوم رو بپوشی؟”

دادن حق انتخاب به کودک به او شخصیت می دهد و کودک خود را مهم می داند و توانایی تصمیم گیری در سنین بالا تر را در او تقویت می کند.

3. به جای سرزنش کردن، به او بازی پیشنهاد دهید.

بازی دنیای کودکان است. و کودک به بازی و هم بازی نه نمی گوید. به جای سرزنش کردن و تذکر بابت اتاق به هم ریخته، اول توقع خود را پایین بیاورید. زیرا کودک نمی تواند تمام وسایل را مرتب کند. آن هم با آن نظمی که شما انتظار دارید و بعد با زبان بازی از او بخواهید. “بیا جارو بشیم اتاق رو جارو کنیم.” “بیا عروسک ها رو پرت کنیم تو سبد قرمز، توپ ها رو پرت کنیم تو سبد سبز.”

 

امر و نهی در چه مواردی مجاز است؟

به کار بردن جملات دستوری و امر و نهی فقط در مواردی مجاز است که کودک می خواهد کار خطرناکی انجام دهد و جان خود و یا دیگران در خطر است.

بدیهی است اگر در سایر موارد امر و نهی به کودک نداشته باشیم، در این موقعیت ها کودک به راحتی حرف ها می پذیرد.

 

پیشنهاد می کنیم برای آشنایی با راهکارهای بیشتر، کارگاه مجازی حد و مرزآزادی کودک را ببینید.

شاید شما هم تجربه ی مواجه با سوالات جنسی کودکان را داشته اید. که نشان از آگاهی جنسی کودک است.

چه کردید؟ هول شدید؟ دست و پای خود را گم کردید و بدترین فکرها در مورد کودک در ذهن تان شکل گرفت؟ یا به تندی واکنش نشان داده اید و از کودک خواستید سوالش را هیچ گاه تکرار نکند.

چند سالی است که به دلیل تبلیغات رسانه ای و فعالیت برخی متخصصان (متاثر از جریانات غربی در زمینه ی جنسی)، مساله آموزش جنسی برای کودکان موضوع شده است.

متاسفانه مرجع درستی برای آموزش والدین در این زمینه وجود ندارد. همین مساله باعث سردرگمی والدین و مربیان در زمینه ی تربیت جنسی شده است.

جالب است بدانید که طبق مطالعات صورت گرفته در آمریکا درصد انحراف در بچه هایی که آموزش جنسی دیده اند، از بچه هایی که آموزش ندیده اند بیشتر بوده است. دلیل آن هم مشخص است.

خود آموزش ها، محرک هستند و به نوعی شاخک های بچه ها را تیز می کنند و در این مسئله کنجکاوتر می کند.

 

 چه عواملی آگاهی جنسی کودکان را افزایش می دهد؟

1. نشاط پایین و عدم سرگرمی مناسب

کودکی که  مدام در حال حرکت و بازی است، زمانی برای فکر کردن به این مسائل که مناسب سنش نیست، را ندارد.

2- آگاهی دادن به بچه ها در زمینه ی عضو خصوصی و مسائل آن

ترویج آموزش های غلط در جامعه و ایجاد ترس و دلهره، باعث می شود پدر و مادرها کودک را در مورد عضو خصوصی آگاه کنند و مدام هشدار دهند. همین آموزش ها برای کودک پنج ساله، جرقه ای می شود که چرا باید پدر و مادرم در این زمینه به من هشدار دهند. و سرآغازی می شود برای شروع کنجکاوی هایشان.

3- حساسیت نشان دادن به رفتارهایی چون عریانی بچه ها در سنین پایین، دست به شلوار زدن و …

اصولا در هر زمینه ای که پدر و مادر حساسیت بیشتری نشان دهند، کودک در آن زمینه آگاه تر و لجباز تر می شود. مسائل جنسی هم یکی از همین موارد است.

4- وسواس و حساسیت های بیش از حد بهداشتی یا مذهبی(نجس و پاکی) یکی از والدین

5- فضای خلوت بچه ها با هم

یک یا چند کودک اگر مدت زمان زیادی بیکار و تنها باشند، زمینه ای برای بروز کنجاوی ها فراهم می کند.

6- دیدن برنامه ها و بازی هایی با پوشش نامناسب و محرک.

مثل برخی انیمیشن ها و فیلم های بزرگسال.

7- عدم تقید والدین در پوشش خودشان در استحمام و یا بردن بچه ها به سرویس بهداشتی به طور همزمان.

 

راهکارهایی برای پیشگیری از آگاهی های جنسی کودکان زیر هفت سال:

1. در هفت سال اول، به هیچ وجه آموزش مستقیم نباید داشته باشید. صحبت در مورد عضو خصوصی و چنین مسائلی آموزش مستقیم به حساب می آید.

2. شما به عنوان مادر و پدر، باید پوشش متعارف را در خانه و جلوی کودک سه سال به بالا رعایت کنید.

3. برای کودک برنامه ی بازی و فعالیت داشته باشید تا زمانی بیکار نباشد.

4. در مهمانی ها، بین مادران یک برنامه ای بریزید  و هر نیم ساعت یک مادر مسئول بازی با کودکان باشد. برای انجام بازی های هیجانی، پیشنهاد می کنیم کتاب الکترونیک هیجان در طبقه پنجم خانه ما را بخوانید.

5. حساسیت هایتان را به کودک منتقل نکنید، چون بچه ها کنجکاو و حریص می شوند. به خصوص در مورد بچه های زیر هفت سال.

یعنی هنگامی که برای ما تعریف کرد یکی از بچه ها در مهد یا مدرسه عضو خصوصی اش را به من نشان داد، بهتر است در آن موقعیت اینگونه بگوییم: “ما از این بازی ها نمی کنیم و بهتر است دفعه ی بعد که این پیشنهاد را داد، شما به دوستت  بازی های بهتری یاد بدهی.” در کنارش با مربی یا والدین کودک مربوطه صحبت کنید و سعی کنید شرایط را به گونه ای فراهم کنید که دو کودک مذکور، کم تر با هم ارتباط داشته باشند و به هیچ وجه در یک جا تنها بازی نکنند.

 

راهکارهایی برای پیشگیری از آگاهی جنسی کودک بالای هفت سال:

1. در هفت سال دوم تنها نسبت به حریم خصوصی و عضو خصوصی باید بچه ها را آگاه کرد و اینکه نباید اجازه دهند کسی به آن نگاه کند و یا دست بزند. تحت هر عنوانی که مثلا بازی کنیم یا ما که هر دو پسر هستیم. بیش از این، خودش به نحوی تحریک کننده و کنجکاو کننده است. توجه داشته باشید که بزرگنمایی این مسئله (با توجه به عدم درک بچه) و یا نا امن نشان دادن جامعه تبعات بیشتری خواهد داشت.

2.  این آموزش ها در هر مرحله ای بهتر است به نحو خصوصی باشد تا حیای آن مسئله بین بچه ها از بین نرود. مثلا در مورد احکام ویژه ای مثل علائم بلوغ،  بهتر است این مسائل توسط والد جنس موافق چند سال پیش از بلوغ (مثلا دخترها ۸سالگی توسط مادر و پسرها۱۲ سالگی توسط پدر) آموزش داده شود.

3. موبایل و یا فضای اینترنتی، انیمیشن های غیر کنترل شده در اختیار فرزندتان قرار ندهید. اگر هم  زمانی قصد داشتید بازی کامپیوتری تهیه کنید، از خرید موبایل، تب لت و یا لپ تاپ که قابلیت شخصی سازی دارد و در خلوت استفاده شود، خودداری کنید.

4. بازی کردن با بچه ها، به خصوص بازی های هیجانی، آن ها را متناسب با سنشان رشد می دهد. بیش از نصیحت کردن، با فرزندتان بازی کنید و برایش قصه های کودکانه بخوانید.

5. می توانید با کودک بالای هفت سال،  کم کم راجع به بدن، صحبت کرد و اینکه کلا خوب است مراقب کل بدن مان باشیم. اگر هم سوالی کرد، کم کم و ساده جواب سوالش را بدهید.  با زیاده از حد توضیح دادن، ترس و وحشت را در وجود کودک ایجاد می کنیم و باعث بدبینی او نسبت به دوست، فامیل، همسایه و خلاصه همه آدمهای اطرافش می شویم.

6. چیزی که کمک می کند اتفاق خاصی برای بچه ها نیفتد، ایجاد ارتباط مناسب با دخترهاست. زمان گذاشتن برای آنها و غیرمستقیم جا انداختن حیا برای آنها. تهیه لباس های مناسب، تشویقشان به استفاده از لباس های خوب، سخت نگرفتن و … .

 

منابعی که می توان در زمینه ی تربیت جنسی معرفی کرد؟

1. تربیت جنسی در اسلام، مولف : حافظ ثابت، ناشر کتاب : انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).

2. کتاب «تربیت جنسی از منظر قرآن و حدیث» نوشته دکتر علی‌نقی فقیهی از سوی انتشارات دارالحدیث‌.

این ها دو منبع خوب و مرجع هستند ولی خیلی جزئی و تکنیکی نیست. ولی کلیات خوب و متقنی را گفتند.

برای جزئیات و مسائل باز باید مشورت بگیرید یا دوره شرکت کنند. مجموعه ی چمران کارگاه هایی در زمینه ی تربیت جنسی در 7سال اول و 7سال دوم طراحی و برگزار کرده است. در فضای مجازی می توانید به آن دسترسی پیدا کنید. بحث تربیت جنسی آقای سلطانی از دوره کودک متعادل هم به خوبی این مساله را بیان کرده است. جزوه ی آن در کانال نور دیده قابل دسترسی هست.

 

در پایان این را در نظر داشته باشید که ما نباید تحت تاثیر فضای رسانه ای قرار بگیریم. چون رسانه ها در دست همان کسانی است که سند 2030 را تنظیم کرده اند و تبلیغ می کنند. اگر یک گوشه ای چنین اتفاقی افتاد دلیل بر این نیست که همه فاسدند. آگاهی جنسی مساله ایست که با پیشگیری های هوشمندانه والدین می توان از آن جلوگیری کرد. داشتن حسن نیت و حسن ظن و توکل بالا بهترین حاشیه امن برای فرزندان ماست.

اگر سوال تان دراین مقاله پاسخ داده نشد و  می خواهید در مورد تربیت جنسی بیشتر بدانید، کارگاه مجازی تربیت جنسی را ببینید.

اگر بخواهید فرزندتان را از شیر بگیرید، با یک جستجوی ساده در گوگل، ده هاراهکار برای از شیر گرفتن کودک پیدا خواهید کرد.

اما مهم ترین نکته این است که حال خودتان و حال فرزندتان خوب باشد. چرا؟

چون شیر مادر، علاوه بر تامین نیاز غذای کودک، یکی از نیاز های روحی او را هم تامین می کند. وقتی مادر به کودک شیر می دهد، او را در آغوش می گیرد. این در آغوش کشیدن حس امنیت را به کودک منتقل می کند. کودک با شنیدن صدای قلب مادر احساس آرامش می کند و ارتباط چشمی که بین کودک و مادر به وجود می آید، رابطه ی عاطفی آن ها را محکم تر می کند.

با وجود همه ی این تاثیرات، روزی می رسد که این وابستگی باید قطع شود. و ادامه ی آن نه تنها تاثیری ندارد بلکه مخرب هم هست.

در واقع اولین بحران اصلی و اساسی که کودک و مادر با آن مواجه می شوند، از شیر گرفتن کودک است. غذای اصلی کودک تا شش ماهگی شیر مادر است. بعد از آن، تا یک سالگی غذای کمکی به وعده های کودک اضافه می شود. و از حدود یک سالگی کودک می تواند از غذای سفره هم بخورد.

 

بهترین زمان برای از شیر گرفتن کودک، چه سنی است؟

– و الوالداتِ یُرضِعنَ اَلادَهُنَّ حولَینِ کامِلَین ارادَ اَن یُتِّمَ الرَّضاعَهِ

خداوند در آیه 233 سوره بقره، مدت زمان شیر دادن کودک را 2 سال بیان می کند. ممکن است بعضی ها به خاطر مشکلاتی مثل بارداری دوم، وضعیت جسمانی مادر، بیماری کودک و … مجبور باشند کودک را زودتر از شیر بگیرند. که این کار حتما باید با مشورت پزشک صورت پذیرد.

اما در اینجا احتمالات را کنار می گذاریم و روند طبیعی کودک را در نظر می گیریم.

بهتر است روند از شیر گرفتن تدریجی باشد. مثلا می توانید از حدود 22 ماهگی (دو سال قمری) شروع کنید.

 

برای از شیر گرفتن چی کار کنم؟

همان طور که بیان شد، روند از شیر گرفتن باید تدریجی باشد. از همان حدود 22 ماهگی، شیر روز را کم کنید.

آب میوه و شیر گاو را جایگزین شیر مادر کنید.

می توانید کودک را درگیر فعالیت آب میوه گرفتن کنید. بگذارید با میوه ها و پوست میوه بازی کند و به اصطلاح سرگرم بشود.

فعالیت های جذاب برای این مدت در نظر بگیرید. بازی هایی که دوست دارد: مثل رنگ بازی، آرد بازی، شن بازی و … خلاصه کاری کنید که به او خوش بگذرد. و با او هم بازی شوید. برای ایده های فعالیت ها، می توانید کتاب الکترونیک 20 بازی دست ورزی را بخوانید.

این مدت او را بیشتر در آغوش بگیرید. شب ها او را کنار خودتان بخوابانید. نگذارید فکر کند کلا شما را از دست داده است.

حتی مواقعی که می خواهید، به او آب میوه و مایعات، و … بدهید، او را بغل کنید. بعد خوراکی را به او بدهید. و محبت تان را بیشتر به او نشان بدهید.

وقتی میخواهید شیر شبش را هم کم کنید، با یک کار نمایشی، این مفهوم را برایش توضیح بدهید. یک لیوان، شیشه، یا لیوان نی دار یا هر چیز جذابی که به ذهنتان می رسد از طرف عضوی که با آن شیر می دهید، به کودک تان معرفی کنید. از زبان سینه تان با کودک صحبت کنید و آن لیوان را به بچه هدیه بدهید. بگویید: “از  این به بعد اگر خواستی شیر بخوری، می توانی از لیوان استفاده کنی. او دوست من است و به تو خوراکی های خوشمزه و رنگی می دهد. ولی هر وقت بخواهی چیزی بخوری، می توانی نزدیک من بیای، تو بغل مامان و خوراکی هایت را بخوری. من همیشه دوست تو میمونم ولی یه دوست خیلی خوب هم بهت هدیه می دهم.”

 

چند یادآوری مهم:

در تمامی مراحل تربیتی کودک، به خدا توکل کنید. صبوری کنید و از ائمه کمک بگیرید که این مرحله را هم بتوانید به خوبی پشت سر بگذارید.

زمان از پوشک گرفتن و جدا کردن محل خواب کودک را هم زمان با از شیر گرفتن نگذارید.

ممکن است بعد از شیر گرفتن، کودک بخواهد به سینه ی شما دست بزند. او را از این کار منع نکنید. فقط با پیشنهاد های جذاب، حواس او را پرت کنید. بعد از مدتی این کار از سرش خواهد افتاد.